วัฒนธรรมเฉพาะของญี่ปุ่น! ? “โอชิคัทสึ” = กระแสการตามไอดอลและนักร้องคนโปรด "โอชิ" คืออะไร?

ในประเทศญี่ปุ่น "○-คัตสึ" หรือกิจกรรมที่ทำเพื่อวัตถุประสงค์ต่าง ๆ เช่น คอนคัตสึ (การหาคู่สมรส ย่อมาจาก '結婚活動' / kekkon katsudo) และ ชูคัตสึ (การหางาน ย่อมาจาก '就職活動' / shushoku katsudo) ก็พบได้ทั่วไปในญี่ปุ่นครับ ครั้งนี้เราจะมาแนะนำเกี่ยวกับ "โอชิ" และ "โอชิคัทสึ" ซึ่งเป็นกระแสดังในญี่ปุ่นในช่วงไม่กี่ปีมานี้ หากคุณอ่านบทความนี้เป็นครั้งแรก คุณจะเข้าใจคำ 2 คำนี้ที่กำลังเป็นที่นิยมในญี่ปุ่นในปัจจุบันครับ!

“โอชิ” คืออะไร? แล้วนิยามเป้าหมายของ "โอชิ" คืออะไร?

คำว่า "โอชิ" (推し / Oshi - คำนี้ปกติหมายถึง 'ผลักดัน/สนับสนุน/เชียร์') เป็นคำสแลงที่เกิดขึ้นในหมู่แฟนคลับของไอดอล และกล่าวกันว่ามาจากการที่แฟน ๆ เรียกสมาชิกที่ตัวเองชื่นชอบในวงไอดอลว่า "Oshi-men" (ย่อจาก 'Oshi no member' - สมาชิกวงคนที่เชียร์) ตั้งแต่กลางปี 2000 กลุ่มไอดอลและศิลปินต่าง ๆ นำโดย AKB48 ได้ปล่อยเพลงที่มีคำว่า "โอชิ" อยู่ในชื่อเพลงออกมามากมาย แถมเมื่อเร็ว ๆ นี้ ในปี 2021 นวนิยายเรื่องยาวเรื่อง "Oshi, Moyu" (推し、燃ゆ หรือ 'Idol, Burning' ในฉบับภาษาอังกฤษ) ได้รับรางวัล Akutagawa Prize ซึ่งเป็นรางวัลวรรณกรรมอันทรงเกียรติที่สุดของประเทศญี่ปุ่น ทำให้ "โอชิ" กลายเป็นคำที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในสาธารณชนทั่วไปครับ

แม้ว่าคำนี้เคยเป็นคำที่เฉพาะผู้ที่อยู่ในหมู่แฟนไอดอลเท่านั้นที่เข้าใจความหมาย แต่ตอนนี้คำนี้ถูกใช้ในหลากหลายประเภทและสำหรับเป้าหมายที่หลากหลายมากขึ้นครับ นับตั้งแต่บุคคลที่มีตัวตนจริง ๆ ไปจนถึงตัวละครและแม้แต่สิ่งที่ไม่ใช่มนุษย์ก็ด้วย ตอนนี้ก็สามารถเรียกทุกว่า "โอชิ" ได้หากผู้เรียกรู้สึกว่า "อยากสนับสนุน!" หรือ "อยากแนะนำให้คนอื่นรู้จัก!" ไม่ใช่แค่ "ชอบ" เพียงอย่างเดียวครับ

ตัวอย่างของ "โอชิ"

จากการสำรวจ “Oshikatsu & Fan Support Advertising Survey 2022 (*1)” ที่จัดทำโดย JR East Marketing & Communications, Inc (jeki) พบว่า 57.4% ของผู้ชายและผู้หญิงในช่วงวัยรุ่นถึงวัย 40 ตอบว่า “มี 'โอชิ'” ในบรรดานั้น ผู้หญิงประมาณ 70% ในช่วงวัยรุ่นถึงวัย 20 และมากกว่า 60% ของผู้ชายในช่วงวัยรุ่นถึงวัย 20 ก็ตอบว่ามี "โอชิ" และอาจกล่าวได้ว่าคำนี้เป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางในหมู่คนหนุ่มสาวครับ

*1:
เป้าหมายการสำรวจ: ผู้ชายและผู้หญิง 17,226 คนอายุในช่วงอายุ 15 ถึง 49 ปีซึ่งอาศัยอยู่ในจังหวัดโตเกียว คานากาว่า ไซตามะ และชิบะ
ระยะเวลาสำรวจ: 16 ธันวาคม 2022 ถึง 5 มกราคม 2023
หน่วยงานวิจัย: Marketing & Communications, Inc., jeki Fan Support Advertising Secretariat "Cheering AD"
วิธีการสำรวจ: แบบสอบถามทางอินเทอร์เน็ต

“โอชิคัตสึ” ที่คอยสนับสนุน “โอชิ” คืออะไร?

เมื่อพูดถึง "โอชิ" แล้ว จะไม่พูดถึง "โอชิคัทสึ" (推し活 / Oshikatsu หรือเรียกอีกอย่างว่า '推し事' / Oshigoto เป็นการเล่นคำพ้องเสียงกับ 'お仕事' ซึ่งแปลว่า 'งาน' หรือ 'อาชีพ') ก็คงจะไม่ได้นะครับ

มีหลายทฤษฎีเกี่ยวกับคำจำกัดความของ "โอชิคัทสึ" แต่มักจะใช้สื่อในเชิง "กิจกรรมเพื่อสนับสนุนสิ่งที่ชอบ (โอชิ)" ต่อไปนี้มักจะอ้างถึงเป็นตัวอย่างทั่วไปแยกตามประเภทสิ่งหริอคนที่สนับสนุนครับ:

“โอชิคัทสึ” แยกตามประเภทของ “โอชิ” (ตัวอย่าง)

บทความที่เกี่ยวข้อง

• ไปเที่ยวอิซูโมะในชิมาเนะจากโตเกียว / โยโกฮาม่าบนรถไฟนอน Sunrise Izumo กันเถอะ!
• โคนันและคิทาโร่! พบสนามบินสองแห่งในทตโตริที่เป็นสถานที่ท่องเที่ยวในตัวเอง
• 【ซีรี่ส์ปราสาทขึ้นชื่อ】สามปราสาทภูเขาสำคัญแห่งญี่ปุ่นที่มีความเป็น "ที่สุดในญี่ปุ่น"

เมื่อดูผลลัพธ์ของ "แบบสำรวจการรับรู้ผู้บริโภคขั้นพื้นฐานประจำปีงบประมาณ 2021 (*2)" ที่ประกาศโดยสำนักงานกิจการผู้บริโภค จะเห็นได้ว่าเปอร์เซ็นต์ของผู้ที่ตอบว่า "ยินดีจะใช้จ่ายเงินในกิจกรรมเพื่อสนับสนุนคนดังและตัวละคร" นั้นอยู่ที่ประมาณ 10.3% ในขณะที่เปอร์เซ็นต์ของผู้ที่ใช้เงินไปกับประสบการณ์หรือกิจกรรมแบบมีส่วนร่วม เช่น เทศกาลดนตรีและคอนเสิร์ต อยู่ที่ประมาณ 14.6% สำหรับทั้งสองด้าน คนรุ่นใหม่ซึ่งส่วนใหญ่อยู่ในช่วงวัยรุ่นตอนปลายและวัย 20 ก็ครองอันดับที่ 1 และ 2 และเปอร์เซ็นต์ก็มีแนวโน้มจะลดลงเมื่ออายุเพิ่มขึ้นครับ

*2:
เป้าหมายการสำรวจ: ผู้ชายและผู้หญิงชาวญี่ปุ่นอายุ 15 ปีขึ้นไปจำนวน 5,493 คนทั่วประเทศ
ระยะเวลาสำรวจ: 8 พฤศจิกายน ถึง 23 พฤศจิกายน 2021
หน่วยงานวิจัย: สำนักงานกิจการผู้บริโภค
วิธีการสำรวจ: แบบสอบถามทางไปรษณีย์ (รวมกับการตอบทางออนไลน์)

วิธีใหม่ในการสนุกไปกับการเที่ยว! อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวที่นำธุรกิจ "โอชิคัตสึ" มาร่วมด้วย

แม้ว่าจะกล่าวกันว่าผลกระทบทางเศรษฐกิจของ "โอชิคัตสึ" จะเติบโตขึ้นทุกปี แต่โอกาสทางธุรกิจก็กำลังหมุนเวียนไปในอุตสาหกรรมต่าง ๆ รวมถึงอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวซึ่งได้รับผลกระทบอย่างหนักจากการระบาดของโควิดครับ ลองมาดูตัวอย่างจากอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว 2 อันนี้กันครับ

Tokyo Dome Hotel: "แผนการเข้าพักโอชิคัตสึ" ที่สามารถเห็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์แห่งคอนเสิร์ตได้ก็กำลังมาแรง

เนื่องจากการแพร่ระบาดของโควิด ทำให้เป็นการยากที่จะไปเข้าร่วมกิจกรรมขนาดใหญ่ โรงแรมจึงมีบทบาทใหม่ในฐานะสถานที่ที่คุณสามารถสัมผัสประสบการณ์การเดินทางแบบมินิทริปได้ครับ

"แผนการเข้าพักโอชิคัตสึ" ซึ่งให้เช่าห้องพักในโรงแรมสำหรับวันครบรอบต่าง ๆ อย่างเช่น วันเกิดของ "โอชิ" จะมีการฉายวิดีโอบนโปรเจ็กเตอร์ และปรับแต่งห้องตามที่คุณต้องการ ทำให้เป็นแผนที่กำลังได้รับความนิยมอย่างมาก ในบรรดาแผนการเข้าพักที่ให้บริการโดย Tokyo Dome Hotel ซึ่งคุณสามารถมองเห็นโตเกียวโดม "สถานที่ศักดิ์สิทธิ์แห่งการจัดคอนเสิร์ต" ได้จากห้องพักนั้นก็ได้รับความนิยมอย่างมากจนการเปิดจองต้องขยายเวลาเพิ่มไปหลายครั้งและว่ากันว่าห้องพักนั้นก็ถูกจองจนเต็มต่อเนื่องเป็นเวลานานในระหว่างช่วงที่เปิดให้จองครับ

บทความที่เกี่ยวข้อง

• "〇 โตเกียวโดม" ใหญ่แค่ไหน? อยู่ที่ญี่ปุ่นมา 5 ปีแต่ก็ยังมีวลีที่ไม่ว่าจะได้ยินกี่ครั้งก็ยังไม่เก็ต เลยลองค้นหามาเฉลยกันครับ

JR Tokai: "โอชิทาบิ" ที่เกี่ยวข้องกับสวนสัตว์และสถานีก็มีผู้จองมากมายมหาศาล

“Oshitabi Update” (推し旅アップデート) ที่เปิดตัวโดย Central Japan Railway Company (JR Tokai) ในปี 2021 ยังดึงดูดความสนใจในฐานะการให้บริการการท่องเที่ยวที่เน้นเรื่อง “โอชิคัตสึ” ครับ

ตัวอย่างเช่น มีผู้สมัครรวมทั้งหมดถึง 46 คนในแผนการเที่ยวเพื่อไปเป็น 'เจ้านาย' ของช้างที่เลี้ยงในสวนสัตว์และสวนพฤกษศาสตร์ในจังหวัดไอจิ แม้ว่าราคาของแผนเที่ยวนี้จะสูงถึง 300,000 เยนต่อคนก็ตาม นอกจากนี้ แบ็คยาร์ดทัวร์ที่คุณจะได้เห็นด้านหลังของสถานีเกียวโตในเวลาเที่ยงคืนหลังจากรถไฟขบวนสุดท้ายหมดลงก็ได้รับความนิยมอย่างมากในหมู่ "แฟนพันธุ์แท้สถานีรถไฟ" จนมีผู้สมัครมากกว่าจำนสนที่รองรับได้ถึง 10 เท่า จนต้องใช้ระบบจับสลากเลือกผู้โชคดีกันเลยครับ

บทความที่เกี่ยวข้อง

• 【ซีรีย์ปราสาทขึ้นชื่อของญี่ปุ่น】ปราสาทโอคาซากิ บ้านเกิดของโทคุงาวะ อิเอยาสุ ผู้ก่อตั้งรัฐบาลโชกุนแห่งเอโดะ
• 【คอประวัติศาสตร์และคอซามูไรห้ามพลาด】ทัวร์ปราสาทครั้งต่อไป มาจัดให้เป็น "ทริปสะสมตราประทับปราสาท" กันเถอะ
  

“โอชิคัตสึ” ก็ยังเปลี่ยนที่ทำงานในญี่ปุ่นด้วย - แม้แต่ "วันหยุดโอชิ" ก็มี!

การแพร่หลายของโอชิคัทสึได้เปลี่ยนแปลงแม้กระทั่งที่ทำงานในญี่ปุ่น ตัวอย่างเช่น สถานรับเลี้ยงเด็กแห่งหนึ่งในอำเภอซัปโปโร จังหวัดฮอกไกโด ได้จัดตั้ง "โอชิคิวโย" (推し休暇 / Oshi Kyuyo - วันหยุดโอชิ) ขึ้นใหม่ เป็นระบบที่อนุญาตให้ลาแบบยังได้รับค่าจ้างได้สูงสุด 10 วันซึ่งสามารถใช้เพื่อไปทำกิจกรรม "โอชิคัตสึ" ได้ เพิ่มขึ้นมานอกเหนือจากการลาที่ได้รับค่าจ้างตามกฎหมายที่มีอยู่แล้วครับ

นอกจากนี้ บริษัท Hiroro, Inc. ซึ่งผลิตโฆษณาทางทีวี ได้นำ "ระบบวันหยุดโอชิ" (推し休制度 / Oshi Kyu-seido) ที่คล้ายคลึงกันมาใช้ และให้พนักงานสามารถลาไม่เพียงแค่เพื่อเข้าร่วมการแสดงสดและงานต่าง ๆ เท่านั้น แต่ยังให้ออกจากงานก่อนเวลาเลิกงานได้ในกรณีที่มีการจัดกิจกรรมที่ไม่มีการประกาศล่วงหน้าอีกด้วย นอกจากนี้ จะมีการออกเงินสนับสนุนให้มากถึง 10,000 เยน เมื่อเข้าร่วมการแสดงสดในประเทศและต่างประเทศ! บริษัทหลายแห่งก็เริ่มนำระบบที่ช่วยให้พนักงานทำ “โอชิคัตสึ” ได้ง่ายขึ้นมาใช้กันเฉกเช่นนี้ครับ

บทความที่เกี่ยวข้อง

• 【หนังสือภาพ FJ STAFF】หลังเลิกงานและวันหยุดของสาวออฟฟิศโตเกียวในวัยเลข 2 ช่างเต็มไปด้วยกิจกรรมจนน่าอิจฉาเสียจริง ๆ
• 【หนังสือภาพ FJ STAFF】เราได้สัมภาษณ์สาวออฟฟิศโตเกียวในวัยเลข 3 เรื่องงานและการใช้เวลาในวันหยุดกันมา!

"โอชิคัตสึ" ยังส่งผลดีต่อสภาพจิตใจมากมาย!

นอกจากผลกระทบต่อเศรษฐกิจและสภาพแวดล้อมในการทำงานแล้ว ข้อดีอีกประการของ "โอชิคัทสึ" คือทำให้สภาพจิตใจของผู้ที่ทำกิจกรรมเหล่านั้นดีขึ้นด้วยครับ

จากการสำรวจค้นหาข้อเท็จจริงเกี่ยวกับชีวิตเมื่อมีโอชิในใจ (*3) ของ Fine Today Shiseido Co., Ltd. (*3) พบว่าประมาณ 90% ของผู้ที่เคยมีประสบการณ์กับ "โอชิคัทสึ" ให้การว่า "มีความสุขในชีวิต" หรือ "ชีวิตมีความรสชาติมากขึ้น" ดูเหมือนว่ามีหลายคนที่รู้สึกว่าชีวิตประจำวันของพวกเขามีความสุขและกลายเป็นคนคิดบวกเพราะมีโอชิอยู่ในดวงใจครับ

นอกจากนี้ นักประสาทวิทยาบางคนอ้างว่า "โอชิคัตสึ" ยังมีประโยชน์ทางการแพทย์จากการกระตุ้นการทำงานของสมอง หากเพลิดเพลินในระดับกำลังดี ก็สามารถหล่อเลี้ยงอารมณ์และกลายเป็นที่มาของความมีชีวิตชีวาครับ

*3:
เป้าหมายการสำรวจ: ผู้ชายและผู้หญิง 500 คนอายุระหว่าง 15 ถึง 59 ปีที่มี “โอชิ” ในใจ
ระยะเวลาสำรวจ: 28 เมษายน ถึง 2 พฤษภาคม 2022
หน่วยงานวิจัย: Fine Today Shiseido Co., Ltd. (ปัจจุบันเปลี่ยนชื่อเป็น FineToday Co., Ltd.)
วิธีการสำรวจ: แบบสอบถามทางอินเทอร์เน็ต

ปัจจุบัน “โอชิคัตสึ” กำลังเฟื่องฟูในญี่ปุ่น แม้แต่ภายในกองบรรณาธิการของ FUN! JAPAN เองก็มีสมาชิกที่ขยันทำงานประจำไปพลางและสนับสนุนผู้คนและสิ่งต่างๆ มากมายที่ชอบไปพลาง ๆ เช่น นักดนตรี หรือปราสาทญี่ปุ่น แล้วประเทศคุณมีวัฒนธรรมที่คล้ายคลึงกับโอชิหรือโอชิคัตสึหรือเปล่า? บอกให้เราทราบในช่องคอมเมนท์กันมาได้นะครับ!