Trông y như thật nhưng lại không thể ăn được — đó chính là sự tồn tại kỳ lạ của shokuhin sampuru (mô hình đồ ăn). Chắc hẳn nhiều người đã từng thấy chúng được trưng bày trong tủ kính của các nhà hàng.
Thật ra, những mô hình đồ ăn này là một nét văn hóa có nguồn gốc từ Nhật Bản, và ngày nay đang thu hút sự chú ý trong và ngoài nước như một loại hình trải nghiệm “nhìn vui mắt, làm vui tay”. Gần đây, chúng còn được ưa chuộng như những món đồ độc đáo tô điểm cho cuộc sống hằng ngày, như móc khóa hay đồ văn phòng phẩm. Bài viết này sẽ giới thiệu chi tiết về thế giới của mô hình đồ ăn – từ câu chuyện chưa được biết đến về sự ra đời của nó, quy trình chế tác đầy kỹ thuật của các nghệ nhân, cho đến những địa điểm trải nghiệm trên toàn quốc và cả các món quà lưu niệm độc đáo mang tính cá nhân.
Hãy cùng cảm nhận sức hút của công nghệ chân thực đến từng milimet mà Nhật Bản tự hào sở hữu.
* Nếu bạn mua hoặc đặt chỗ cho các sản phẩm được giới thiệu trong bài viết, một phần doanh số bán hàng sẽ có thể được hoàn lại cho FUN!JAPAN.
🚅Đặt vé Shinkansen với NAVITIME Travel! 👉 Bấm vào đây
Mô hình đồ ăn là gì?
Mô hình đồ ăn là những mô hình tái hiện lại món ăn thực tế giống như thật. Chúng được làm từ nhựa hoặc silicon và được trưng bày trong tủ kính của nhà hàng.
Mục đích của chúng là để truyền đạt một cách dễ hiểu về hình ảnh món ăn. Đối với khách lần đầu đến quán, chỉ cần nhìn là có thể hiểu ngay món ăn như thế nào và kích thích cảm giác thèm ăn, vì vậy mô hình đồ ăn đã trở thành một yếu tố không thể thiếu trong ngành ẩm thực nhà hàng ở Nhật Bản.
Điều gây kinh ngạc chính là độ tinh xảo của chúng. Mô hình được làm chân thực đến mức khó mà phân biệt được với đồ ăn thật – từ làn hơi bốc lên, độ bóng của nước sốt, cho đến mặt cắt của nguyên liệu – tất cả đều được tái hiện một cách trung thực. Với độ hoàn thiện khiến người ta phải thốt lên “Cái này thật sự không ăn được sao!?”, chúng khiến không biết bao nhiêu người mê mẩn. Gần đây, các trải nghiệm tự tay làm mô hình đồ ăn hay các cuộc triển lãm dưới dạng tác phẩm nghệ thuật cũng đang gia tăng, đưa sự thú vị từ “ngắm nhìn” lên tầm “tự làm” và “trang trí”.
Sự công nhận từ nước ngoài và độ phổ biến
Trong những năm gần đây, mô hình đồ ăn ngày càng nhận được sự quan tâm từ nước ngoài. Đặc biệt đối với du khách từ Âu Mỹ và khu vực châu Á, việc giới thiệu món ăn bằng những mô hình chân thực như vậy mang lại ấn tượng rất mới mẻ và thường được chia sẻ trên các mạng xã hội.
Nhiều người bày tỏ cảm nghĩ như: “Không ăn được mà trông ngon quá!”, “Tay nghề của các nghệ nhân thật tuyệt vời”, hay “Tôi muốn mang về để trang trí sau khi trở về nước”. Giờ đây, trải nghiệm mô hình đồ ăn đã trở thành một trong những điều mà du khách muốn làm khi đến Nhật. Ngoài ra, các món phụ kiện hay móc khóa lấy cảm hứng từ mô hình đồ ăn cũng đang được nhiều du khách nước ngoài chọn làm quà lưu niệm mang về.
Lịch sử của mô hình đồ ăn
Mô hình đồ ăn được cho là đã bắt đầu được sử dụng từ cuối thời Taisho đến đầu thời Showa. Thời kỳ đó, văn hóa ẩm thực nhà hàng vẫn chưa phổ biến rộng rãi tại Nhật Bản, và tỷ lệ biết chữ cũng chưa cao như hiện nay. Thêm vào đó, dưới ảnh hưởng của văn hóa phương Tây, ngày càng có nhiều nhà hàng bắt đầu phục vụ các món ăn kiểu Âu như tôm chiên xù hay hamburger. Thay vì mô tả món ăn bằng chữ, người ta đã tìm kiếm một phương pháp mô tả dễ hiểu bằng hình ảnh, và ban đầu, những món ăn thật được bày trực tiếp trước cửa hàng. Tuy nhiên, vì đồ thật rất nhanh bị hỏng nên để giải quyết vấn đề đó, ý tưởng tạo ra mô hình món ăn đã ra đời.
Năm 1932, ông Iwasaki Takizo thành lập “Xưởng sản xuất Iwasaki” tại thành phố Osaka, đánh dấu khởi điểm của ngành công nghiệp mô hình đồ ăn. Tác phẩm đầu tiên của ông là món "trứng cuộn", và từ đó mô hình đồ ăn dần lan rộng khắp cả nước. Ban đầu, chất liệu sử dụng là sáp, nhưng từ những năm 1980 trở đi, nhựa tổng hợp – có độ bền cao hơn – đã trở thành vật liệu chính, giúp tăng khả năng bảo quản và mở rộng nhu cầu theo sự phát triển của ngành ẩm thực ngoài gia đình. Ngày nay, thị trấn Hachiman, thành phố Gujo, tỉnh Gifu – quê hương của ông Iwasaki – được biết đến là nơi sản xuất mô hình đồ ăn nổi tiếng, đồng thời cũng là điểm du lịch hấp dẫn với các xưởng sản xuất mở cửa cho khách tham quan và trải nghiệm.
Cách làm mô hình đồ ăn
Thoạt nhìn, mô hình đồ ăn có vẻ như được sản xuất hàng loạt bằng máy móc, nhưng thực chất, hầu hết đều được làm thủ công bởi bàn tay của các nghệ nhân. Việc chế tác đòi hỏi khả năng quan sát tỉ mỉ và kỹ thuật cao được rèn luyện qua nhiều năm kinh nghiệm.
Mô hình đồ ăn thường được tạo ra qua các bước sau đây (※ một số món như tempura hay xà lách có thể không sử dụng khuôn):
(1) Tạo khuôn
Dùng silicone đổ lên nguyên liệu thật để tạo khuôn. Sau khi đông cứng, khuôn được tháo ra, cho phép tái hiện chi tiết chân thực đến từng đường nét.
(2) Đổ khuôn (tạo hình)
Nhựa tổng hợp được đổ vào khuôn đã hoàn thiện, sau đó được làm nóng để đông lại. Đây là công đoạn tinh tế, đòi hỏi chọn đúng vật liệu và kiểm soát nhiệt độ phù hợp với từng loại nguyên liệu.
(3) Tô màu và trang trí
Khi nhựa đã khô, nghệ nhân sử dụng cọ hoặc súng phun sơn để tô màu từng lớp một. Sau đó, các bộ phận được lắp ráp cẩn thận để hoàn thành mô hình món ăn.
(4) Lắp ráp và hoàn thiện
Các bộ phận đã được tô màu sẽ được lắp ghép, sắp xếp lên đĩa, trang trí và hoàn thiện. Cách bố trí món ăn trên đĩa, cách rưới nước sốt hay tạo hiệu ứng bốc hơi cũng được chăm chút kỹ lưỡng.
Tính nghệ thuật trong việc tô màu
Trong quá trình làm mô hình đồ ăn, yếu tố quan trọng nhất để tạo nên cảm giác “ngon mắt” chính là kỹ thuật tô màu. Việc tạo hiệu ứng chuyển màu, độ bóng, độ trong suốt... mang lại cảm giác chân thực như đồ ăn thật. Ví dụ như phần cháy vàng của trứng chiên, sắc đỏ mọng của thịt bò bít tết, hay độ sánh đặc của món cà ri – tất cả đều được các nghệ nhân tái hiện tỉ mỉ. Chính độ chính xác trong từng chi tiết nhỏ ấy đã đưa mô hình đồ ăn vượt qua phạm vi thủ công mỹ nghệ, vươn đến tầm nghệ thuật.
Những điểm trải nghiệm thú vị trên toàn quốc
Tại sao chỉ “ngắm nhìn” sự hấp dẫn của mô hình đồ ăn khi bạn có thể “tự tay làm thử”? Trên khắp Nhật Bản có rất nhiều địa điểm cho phép du khách trải nghiệm làm mô hình đồ ăn như một phần của hành trình du lịch. Dưới đây là một số chương trình trải nghiệm đặc biệt được yêu thích nhất:
【Tokyo】Gói trải nghiệm làm mô hình đồ ăn & nhuộm chàm ở Asakusa
Tại Asakusa – khu phố cổ của Tokyo, có một chương trình trải nghiệm rất được yêu thích, nơi du khách có thể cùng lúc tận hưởng việc làm mô hình đồ ăn và nhuộm chàm – một kỹ thuật truyền thống của Nhật Bản – trong không gian mang đậm phong vị Edo. Khi tham gia làm mô hình đồ ăn, bạn có thể thử sức với các tác phẩm y như thật như tempura hay món ngọt, đồng thời còn được trải nghiệm kỹ thuật nhuộm chàm truyền thống. Đặc biệt với du khách nước ngoài, chương trình này rất được đánh giá cao vì có thể “trải nghiệm hai nét văn hóa Nhật Bản chỉ trong một lần”. Các sản phẩm sau khi hoàn thành có thể mang về làm quà lưu niệm, lưu giữ như một kỷ niệm trong chuyến đi. Hơn nữa, có thể kết hợp tham quan chùa Sensoji hay phố mua sắm Nakamise, càng làm tăng thêm sức hấp dẫn của trải nghiệm này.
👉 Để biết thêm thông tin về nhuộm chàm, vui lòng đọc bài viết này
[kkday]👉 Trải nghiệm làm mô hình đồ ăn & nhuộm chàm ở Asakusa
[byFood]👉Fake Food (Food Sample) Making Workshop in Tokyo Learn how to make your very own food sample in Tokyo during this colorful, hands-on workshop.
【Osaka】Trải nghiệm làm mô hình đồ ăn Takoyaki
Đây là chương trình tạo ra mô hình đồ ăn lấy cảm hứng từ món takoyaki – đặc sản nổi tiếng của Osaka. Bạn sẽ tự tay làm những viên takoyaki trông như thật và hoàn thiện chúng thành móc khóa hoặc nam châm trang trí. Với sự chăm chút đến cả kết cấu của sốt hay rong biển rắc bên trên, thành phẩm sẽ khiến bạn phải “ứa nước miếng” vì quá chân thực. Đây là một hoạt động hoàn hảo để lưu lại kỷ niệm độc đáo và đậm chất Osaka.
Thông tin: Cửa hàng chuyên về mẫu thực phẩm Design Pocket, chi nhánh Osaka
- Giờ mở cửa: 10:00～18:00 (Mở cửa quanh năm)
- Địa chỉ: 〒542-0075 Osaka, Osaka, Chuo-ku, Namba Sennichimae 10-11
- Phí trải nghiệm: Từ 2.980 yên
- URL trang web chính thức: https://www.designpocket.net/
【Khắp Nhật Bản】Những địa điểm trải nghiệm linh hoạt lựa chọn
Việc làm mô hình đồ ăn không chỉ giới hạn ở Tokyo hay Kyoto mà còn có thể trải nghiệm ở khắp nơi trên cả nước như Osaka, Nagoya, Saitama,…
Không chỉ dành cho khách du lịch, hoạt động này còn được tận dụng trong các chuyến đi gia đình, hẹn hò cặp đôi, hay các chương trình đào tạo – giải trí của doanh nghiệp. Nếu sử dụng các trang web đặt chỗ như “Asoview”, bạn có thể dễ dàng chọn thời gian và địa điểm phù hợp, kể cả người mới cũng có thể tham gia mà không lo lắng.
👉 Đặt phòng trải nghiệm tại Asoview!
Những món đồ thú vị giúp bạn tận hưởng mô hình đồ ăn nhiều hơn nữa
Mô hình đồ ăn không chỉ “nhìn vui mắt” mà còn phù hợp để trưng bày, và ngay cả khi trở thành các món đồ, chúng vẫn giữ nguyên sức hút vốn có. Những món đồ kết hợp giữa độ chân thực và nét độc đáo này sẽ mang lại chút tinh nghịch cho cuộc sống thường ngày của bạn. Dưới đây là những món đồ mô hình đồ ăn đang được yêu thích đến mức bạn sẽ muốn sưu tầm chúng ngay lập tức:
Móc chìa khóa
Các mô hình mini mô phỏng đồ ăn như bánh pancake, ramen, sushi, trứng ốp la... được làm thành móc khóa. Có rất nhiều loại cho bạn lựa chọn, vừa vui mắt vừa đáng yêu. Thiết kế độc đáo và tinh xảo của chúng cũng rất thích hợp làm quà tặng. Hãy chọn món ăn bạn yêu thích hoặc món đặc trưng địa phương để thể hiện phong cách riêng nhé!
🛒 Mua các mô hình đồ ăn và móc khóa trên Yahoo!Shopping 👉 đây
Đồ văn phòng phẩm
Những món văn phòng phẩm quen thuộc được “biến hóa” thành hình dáng món ăn tạo nên sự độc đáo, là món đồ thư giãn giúp bạn mỉm cười trong giờ học hay lúc làm việc. Cũng rất phù hợp cho trẻ em hoặc làm quà tặng nhỏ xinh.
🛒 Mua đồ văn phòng mô hình đồ ăn được đề xuất tại Yahoo! Shopping 👉 đây
Miếng đánh dấu ô (umbrella marker)
Miếng đánh dấu gắn vào tay cầm của ô là món đồ hữu ích để tránh nhầm lẫn ô. Không chỉ dễ thương khi nhìn mà còn tiện dụng, rất được ưa chuộng như một món quà lưu niệm độc đáo và tiện ích.
🛒 Mua miếng đánh dấu ô mô hình đồ ăn được đề xuất tại Yahoo! Shopping 👉 đây
Phụ kiện
Ngày nay, mô hình đồ ăn còn được sử dụng làm phụ kiện thời trang như bông tai, vòng cổ hay vòng tay. Chúng mang đến điểm nhấn tinh nghịch cho phong cách thường ngày của bạn. Không chỉ đẹp mắt, mà chất liệu và màu sắc đặc trưng của mô hình đồ ăn cũng là điểm cuốn hút không thể bỏ qua.
🛒 Mua các mẫu phụ kiện mô hình đồ ăn được gợi ý trên Yahoo!Shopping 👉 đây
Tận hưởng ngay tại nhà! Bộ dụng cụ làm mô hình đồ ăn
Dành cho những ai không thể đi đến tận nơi, hoặc muốn có khoảng thời gian vui vẻ tại nhà cùng con trẻ, bộ dụng cụ làm mô hình đồ ăn là lựa chọn hoàn hảo. Bạn có thể dễ dàng mua chúng qua các trang thương mại điện tử hoặc cửa hàng chuyên dụng, và trải nghiệm việc chế tác mô hình đồ ăn một cách chuyên nghiệp ngay tại nhà. Đi kèm là sách hướng dẫn nên ngay cả người mới bắt đầu cũng có thể yên tâm thực hiện. Đây là hoạt động lý tưởng cho hoạt động giao lưu giữa cha mẹ và con cái, hay làm đề tài nghiên cứu tự do. Tác phẩm sau khi hoàn thành cũng có thể dùng làm vật trang trí trong nhà.
🛒 Mua bộ dụng cụ làm mô hình đồ ăn được đề xuất tại Yahoo! Shopping 👉 đây
Tràn ngập sự tinh nghịch! Thế giới trải nghiệm mô hình đồ ăn độc đáo và khác biệt
Cách tận hưởng mô hình đồ ăn ngày nay không chỉ dừng lại ở việc “làm ra”. Những hoạt động kết hợp du lịch hay cà phê đang thu hút sự chú ý, mang lại khoảng thời gian đặc biệt để tận hưởng bằng cả năm giác quan. Dưới đây là một số trải nghiệm mô hình đồ ăn đầy mới lạ:
Chuyến tàu mô hình đồ ăn
Tuyến tàu mô hình đồ ăn do Đường sắt Nagara điều hành là một chuyến tàu đặc biệt, nơi bạn có thể chiêm ngưỡng mô hình đồ ăn ở khoảng cách rất gần. Bên trong toa tàu được trưng bày hàng loạt các mô hình như sushi, tempura, món ngọt – y như thật – khiến toa tàu chẳng khác gì một bảo tàng đang di chuyển. Đặc biệt còn có hoạt động “thử tài phân biệt thật – giả”, khiến cả người lớn lẫn trẻ nhỏ đều say mê khám phá. Chuyến tàu đi qua cả ga Gujo Hachiman – quê hương của ông Iwasaki Takizo, người đặt nền móng cho văn hóa mô hình đồ ăn tại Nhật, thể hiện sự gắn kết sâu sắc với văn hóa thủ công địa phương. Chiếc “vé tàu mô hình đồ ăn” từng được phát hành trước đây nay đã trở thành món kỷ niệm hiếm được giới yêu tàu truyền tụng. Nếu muốn trải nghiệm thêm, bạn cũng có thể ghé thăm Sample Village Iwasaki tại Gujo Hachiman để thử làm mô hình đồ ăn thực tế.
Thông tin: Chuyến tàu mô hình đồ ăn
- Thời gian: Chủ nhật, ngày 17 tháng 11 năm 2024 ~ tháng 11 năm 2025
- Địa điểm: Thành phố Gujo, Thành phố Seki, Thành phố Minokamo, Tỉnh Gifu
- Đoạn khai thác: Tuyến đường sắt Nagaragawa Etsumi Minami (Ga Mino-Ota đến Ga Kitano)
- Giá vé: Vé thường từ 210 yên trở lên
- URL trang web chính thức: https://food-replica-train.com/
Quán cà phê trải nghiệm làm mô hình đồ ăn
Quán cà phê trải nghiệm mô hình đồ ăn tại Asakusa không chỉ cho phép bạn tự tay làm mô hình mà còn có thể thưởng thức món ăn thật – một địa điểm trải nghiệm vô cùng độc đáo. Trong các gói được yêu thích, bạn có thể tự làm các mô hình như cơm trứng (omurice), mì Ý, bánh crepe hay parfait, và sau đó thưởng thức chính phiên bản thật của món ăn đó. Khi đặt mô hình và món thật cạnh nhau, rất nhiều người đã ngạc nhiên thốt lên vì không thể phân biệt đâu là thật – đâu là mô hình. Tính “gây sốt” trên mạng xã hội cũng rất cao, đảm bảo sẽ mang lại những khoảnh khắc vui vẻ như: “Cái này ăn được à?”, “Cái kia là mô hình phải không?”
Thông tin: Quán cà phê trải nghiệm làm mô hình đồ ăn
- Địa điểm: 1-13-13 Hanakawado, Taito-ku, Tokyo
- Cách đi: 5 phút đi bộ từ ga Asakusa trên tuyến Ginza / 4 phút đi bộ từ ga Asakusa trên tuyến Tobu / 10 phút đi bộ từ ga Asakusa trên tuyến Toei Asakusa / 11 phút đi bộ từ ga Asakusa trên Tsukuba Express
- Giờ làm việc: Thứ Bảy 10:00~18:00 (nhận khách cuối cùng lúc 17:00) / Ngày khác 10:00~17:00 (nhận khách cuối cùng lúc 16:00)
- Ngày nghỉ: Không cố định
- Trang web chính thức: https://foodsamplecafe.com/
Tóm tắt
Mô hình đồ ăn không chỉ là mô hình món ăn đơn thuần, mà còn là một nét văn hóa độc đáo của Nhật Bản. Không chỉ hấp dẫn ở độ chân thực qua thị giác và kỹ thuật thủ công tinh xảo của các nghệ nhân, mà còn mang đầy tính hài hước và nghệ thuật. Vui khi ngắm nhìn, vui khi tự làm, và hạnh phúc khi trưng bày – mô hình đồ ăn hội tụ đủ cả ba điều đó. Dù là kỷ niệm chuyến đi, quà tặng cho người thân yêu, hay phần thưởng nhỏ cho chính mình, hãy bước vào thế giới của mô hình đồ ăn và tận hưởng “khám phá vị ngon” dành riêng cho bạn.
Thư mục
- Người Nhật ăn bằng mắt – Yasunobu Nose, Nhà xuất bản Asahiya
- Từ điển thợ thủ công trong công ty – Chúng tôi là người tạo ra mọi thứ. Tập 3: Những điều quanh ẩm thực, Kodomo Club
- Khám phá nhà máy! Những sản phẩm quen thuộc quanh ta, PHP Research Institute
- Bách hóa mô hình đồ ăn, Gambit
Comments