Hành trình khám phá, sưu tầm các tem lâu đài từ các địa điểm khác nhau trên khắp Nhật Bản

  • 18/10/2022
  • 11/11/2022
  • Jacky Wong

【歴史や武士好き必見】今度のお城巡りは、「御城印を集める旅」にしよう

Vé xem hòa nhạc, vé xem phim hay vé vào cửa viện bảo tàng hoặc vé kỷ niệm đường sắt... Thông thường là những "kỷ vật" được người ta đem về nhằm kỷ niệm cho chuyến đi của mình. Liệu bạn có biết rằng, vé vào cửa không phải là thứ duy nhất lưu giữ kỷ niệm của chuyến tham quan! "Gojoin" (御城印 - tem lâu đài), gần đây đã trở thành một hiện tượng về du lịch ở Nhật Bản, đây được xem là một trong những món quà lưu niệm được rất nhiều người ưa chuộng sau mỗi chuyến tham quan đến từng lâu đài khác nhau ở Nhật Bản! 

Chúng mình cũng đã giới thiệu rất nhiều tòa lâu đài ở Nhật mà bạn nên tham quan thông qua nhiều bài viết trước đây, nhưng thay vì chỉ chiêm ngưỡng chúng, sao bạn không thử sưu tầm các tem lâu đài như một bằng chứng hay chỉ đơn giản là kỷ niệm cho chuyến tham quan khi đến đó, và bạn biết không, hình thức du lịch này đang trở thành một trào lưu trong thời gian vừa qua. Nếu bạn là một người yêu thích các tòa lâu đài cổ kính, vậy tại sao không thử thực hiện một chuyến đi "sưu tầm các tem lâu đài" tại nhiều địa điểm khác nhau, có thể đây sẽ là một chuyến đi ấn tượng, đầy cảm hứng với bạn đấy. 

 Trước hết: "gojoin" (御城印 - tem lâu đài) là gì ?

 "Gojoin" hay còn được biết đến là "giấy kỉ niệm tham quan lâu đài" hoặc chỉ đơn thuần là "giấy vào cổng tham quan lâu đài". Nhìn chung về mặt thiết kế, chúng được làm từ một loại giấy Nhật -washi (和紙), với tên của lâu đài được viết bằng mực đậm kèm với dấu ấn gia huy của lãnh chúa lâu đài đương thời. Hầu hết chúng đều được in sẵn, tuy nhiên có một số được viết bằng tay vô cung đặc biệt đấy. 

Hầu hết các loại tem lâu đài được bán với giá khoảng 300 yên, một số có giá dao động khoảng 500 cho đến 1000 yên, tại một số sự kiện đặc biệt chúng còn được phát miễn phí nữa cơ đấy. Mỗi lâu đài lại có vị trí phân bố riêng, như là bên trong lâu đài, hay các trung tâm thông tin hướng dẫn du lịch, kho chứa hay bảo tàng tham quan gần đó, hãy chắc rằng bạn sẽ không bỏ sót bất kì khu vực nào trước khi tiến vào tham quan lâu đài nhé. 

Để cho dễ hình dung, thì Gojoin gần giống như tờ giấy "goshuin" (* 1) mà bạn có thể nhận được tại các ngôi đền, đền thờ thông thường vậy. Chúng như những món quà lưu niệm thông thường mà bạn có thể dễ dàng mua như bưu thiếp vậy, không hề có bất kì quy định hay quy tắc nào để sở hữu chúng cả, mọi thứ đều vô cùng dễ dàng. 

* 1 Goshuin: Con tem đỏ minh chứng cho chuyến thăm quan một ngôi đền hoặc đền thờ nào đó.

まずはじめに:御城印って何?
Lâu đài Matsumoto, tỉnh Nagano

 Người ta cho rằng, lâu đài Matsumoto ở tỉnh Nagano là nơi đầu tiên phát hành những con tem lâu đài này đến với công chúng. Con tem được cho là có nguồn gốc từ con tem kỷ niệm "Tenshukaku tojo kinen shuin fu" vào khoảng  năm 1991, nhưng mãi cho đến 3.4 năm gần đây, con tem mới thật sự gây được sự chú ý trên toàn quốc. Kể từ khoảng năm 2014, số lượng lâu đài phát hành tem đã tăng lên một cách nhanh chóng, cũng nhờ vậy mà những con tem Goshuin này đã trở thành bản tin vô cùng hot trên các phương tiện truyền thông Nhật Bản lúc bấy giờ, kèm theo sự phổ biến của các bộ phim truyền hình về lãnh chúa phong kiến Sengoku, dẫn đến sự bùng nổ hàng loạt các chuyến tham quan du lịch đến những lâu đài nổi tiếng. 

 Những con tem độc đáo đầy tính nghệ thuật

Tính đến năm 2020, có hơn 500 con tem lâu đài đã được phát hành trên toàn quốc, và con số được cho đã lên đến 1000 con tem cho đến thời điểm ngày nay. Hãy cùng chúng mình khám về sự đa dạng mẫu mã của các loại tem lâu đài khác nhau nhé. 

Nhìn chung, tem lâu đài sẽ có bố cục như sau.

  • Phía trên ở bên phải: sẽ các mẫu câu như là 「登城記念- Kỉ niệm tham quan lâu đài」、「天守登閣記念」、「国指定史跡- Di tích lịch sử quốc gia」、「特別史跡-Di tích lịch sử đặc biệt」、「国宝-Báu vật quốc gia」, v.v tùy thuộc vào từng lâu đài khác nhau mà mẫu câu cũng sẽ khác nhau đấy. 
  • Trung tâm: Tên lâu đài (Thư pháp/viết mực thông thường)
  • Dưới cùng bên trái: Ngày tham quan lâu đài
  • Phần nền(background): Gia huy của lãnh chúa lâu đài đương thời 

Ngoài ra còn có các thiết kế được sao chép từ thư tay hay nhật ký của lãnh chúa lâu đài nữa, hãy thử so sánh các phiên bản khác nhau bạn sẽ nhận ra chúng vô cùng thú vị đấy. 

 Đây là con tem của lâu đài Marugame ở tỉnh Kagawa (khoảng 300 yên), có gia huy của lãnh chúa Kyogoku Takakazu, vị lãnh chúa cuối cùng của tòa lâu đài. 

 Còn đây chính là con tem của lâu đài Mito ở tỉnh Aomori(300 yên/bản in) có thiết kế khá lớn với gia huy đặc biệt của gia tộc Nambu, một gia tộc đến từ tỉnh Kai(nay là tỉnh Yamanashi). 

もはやアート作品!集めたくなる個性豊かな御城印

 Loại giấy được sử dụng để in tem ở mỗi lâu đài là hoàn toàn khác nhau, chúng biểu hiện cho tính cá nhân hóa của từng khu vực. Một số sẽ lựa chọn giấy in thông thường được sản xuất trong nước, một số lại lựa chọn giấy có màu dựa theo tên của lãnh chúa lâu đài, mỗi loại đều có một kết cấu, độ dày, mỏng rất riêng đấy. 

もはやアート作品!集めたくなる個性豊かな御城印
Lâu đài Takato, tỉnh Nagano 

もはやアート作品!集めたくなる個性豊かな御城印
(Hajimete no Gojoin Meguri - ảnh bởi JTB Publishing)

Lâu đài Takato (Di tích lâu đài Takato) của tỉnh Nagano, nơi vốn nổi tiếng là "điểm ngắm hoa anh đào đẹp nhất thế giới", có bán 4 loại tem lâu đài màu hoa anh đào tùy theo thực trạng hoa nở. Cái cảm giác vô cùng đặc biệt khi đến trải nghiệm tham quan lâu đài, sẽ kích thích, khơi dậy tinh thần sưu tầm trong bạn đấy. 

Sổ đựng tem giúp bạn lưu giữ những con tem lâu đài trân quý

 Vì con tem lâu đài được làm hoàn toàn bằng giấy nên việc bảo quản chúng là điều đáng lưu ý đấy nhé, việc sở hữu một cuốn "Ojoincho"- sổ đựng tem, sẽ vô cùng hữu ích trong quá trình bảo quản. Sổ thường sẽ có 2 loại, "loại bỏ túi" và "loại dán", với loại bỏ túi sẽ đi kèm với một túi lưu trữ trong suốt, bạn có thể lấy ra thoải mái như một cuốn album ảnh vậy, trong khi loại còn lại bạn phải dán những con tem trực tiếp bên trong cuốn sổ bằng keo thông thường. 

 Ngoài việc sử dụng cho mục đích cất giữ, chúng còn có công dụng như một vật trang trí vậy, với những thiết kế vô cùng đặc trưng của mỗi lâu đài, kèm những họa tiết vô cùng ấn tượng tạo nên những giá trị vô cùng lớn. Như bạn có thể thấy, cuốn số đựng tem lâu đài phía trên được thiết kế với màu hoa anh đào vô cùng bắt mắt, được phát hành tại lâu đài Hikone, tỉnh Shiga vào mùa xuân hàng năm, là một cuốn sổ làm nao lòng biết bao nhiêu thiếu nữ đấy. 

Tem lâu đài đang dần trở nên hot hơn bao giờ hết

Cùng với sự gia tăng nhanh chóng về số lượng tem lâu đài được phát hành, gây ra hiện tượng bùng nổ về tem tại Nhật Bản trong thời gian vừa qua! 

Chỉ trong 10 ngày kể từ khi bắt đầu mở bán, số tem do lâu đài Himeji ở tỉnh Hyogo phát hành kết hợp với "Triển lãm mùa đông số đặc biệt" đã vượt quá con số 10.000 và trở thành chủ đề vô cùng hot trên truyền thông. Hàng trăm người xếp hàng dài vào buổi sáng chỉ để có được 1 con tem giới hạn của lâu đài Odawara ở tỉnh Kanagawa, và sự phổ biến của chúng vẫn đang không ngừng gia tăng. 

Lợi ích từ việc bán các loại tem lâu đài không chỉ dùng để bảo trì hay bảo dưỡng lâu đài mà còn nhiều mục đích khác nhau nữa đấy, hãy cùng điểm qua phần mô tả bên dưới nhé. 

 Hỗ trợ nhân đạo 

  • Nhằm cung cấp, hỗ trợ nhân đạo cho Ukraine, nơi đang diễn ra chiến sự với đế quốc Nga hùng mạnh, Hiệp hội Du lịch Thành phố Numata, tỉnh Gunma đã bán một con tem đặc biệt của lâu đài Numata (bên trái) có màu sắc của quốc kỳ Ukraine và, quốc hoa- hoa hướng dương, với giá 300 yên mỗi chiếc, tất cả các số tiền thu được sẽ được quyên góp cho Đại sứ quán Ukraine tại Nhật Bản. 

 Hỗ trợ hoạt động tình nguyện

  •  Tất cả số tiền thu được từ việc bán con tem năm mới độc quyền do lâu đài Onojo ở tỉnh Aichi phát hành vào tháng 1 năm 2022 sẽ được dùng để quyên góp cho các hoạt động tình nguyện như hoạt động xe buýt miễn phí cho người dân ở khu vực Aomi của tỉnh và làm cỏ ở công viên Shiroyama .

 Hỗ trợ tái thiết 

  • Lâu đài Gujo Hachiman ở tỉnh Gifu và lâu đài Karatsu ở tỉnh Saga đã quyên góp một phần doanh số bán tem lâu đài để hỗ trợ việc xây dựng lại lâu đài Kumamoto ở tỉnh Kumamoto, nơi đã bị hư hại bởi trận động đất ở Kumamoto năm 2016.

 Cuốn sách về tem lâu đài 

Bằng cách mua một con tem lâu đài, bạn sẽ có thể hiểu được về lịch sử, bối cảnh của lâu đài, cũng như góp phần hỗ trợ cho việc bảo dưỡng chúng. Hơn hết, chỉ với 300 yên vô cùng rẻ, chúng được xem như một kỉ vật vô cùng ý nghĩa cho chuyến đi của bạn. Trong chuyến đi du lịch sắp tới đến Nhật Bản, bạn hãy thử ghé thăm nhiều lâu đài khác nhau để sưu tầm được nhiều loại tem vô cùng trân quý này nhé. Nếu các bạn độc giả yêu thích về việc sưu tầm tem, hay đang trong quá trình sưu tập chúng, hãy cho chúng mình biết thông qua phần bình luận bên dưới nhé.  

御城印を詳しく知りたい人におすすめしたい本がこちら!

Nhà xuất bản JTB đã hợp tác với chúng mình, thu thập dữ liệu về các loại tem lâu đài và đã xuất bản một cuốn sách giải thích những điều cơ bản về tem lâu đài Gojoin một cách dễ hiểu nhất. Nếu bạn có hứng thú với chúng, hãy đừng bỏ qua cuốn sách hay ho này nhé! 

 Hajimete no Goshuin Meguri

Mục lục

Survey[Trả lời khảo sát]Hãy trả lời những câu hỏi về du lịch Nhật Bản.







Giới thiệu thêm