Ẩn mình yên tĩnh trong con hẻm nhỏ ở Dotonbori, gần khu mua sắm sầm uất Namba của Osaka, là ngôi chùa Hōzenji. Đây chính là một ốc đảo giữa lòng đô thị, nơi tọa lạc của bức tượng Fudō Myōō hiếm thấy, được gọi là “Mizukake Fudōson” – toàn thân phủ kín rêu xanh. Ngôi chùa này đã trải qua vô vàn gian nan và trở thành nơi tiếp nhận những lời nguyện cầu của biết bao con người. Lịch sử ít ai biết đến và những nét cuốn hút của ngôi chùa này khiến nơi đây trở thành một điểm đến linh thiêng mà bạn nhất định nên ghé thăm khi du lịch Osaka.
Câu chuyện về nhân duyên luân hồi tại chùa Hōzenji, ngay trung tâm khu Minami của Osaka
Minami, Dotonbori – một trong những khu phố sôi động nhất Nhật Bản với biển hiệu đèn neon của Glico lấp lánh và tượng con cua khổng lồ nhìn xuống dòng người tấp nập. Trong một con hẻm nhỏ ở nơi náo nhiệt ấy, bạn sẽ bắt gặp một góc không gian lạ kỳ như thể thời gian ngừng trôi – đó chính là “Hōzenji Yokocho”.
Con hẻm lát đá ẩm ướt, ánh sáng ấm áp từ những chiếc đèn lồng đung đưa, các nhà hàng Nhật lâu đời và quán bar trang nhã nối tiếp nhau tạo nên một khung cảnh đầy thi vị. Chính giữa khung cảnh ấy là ngôi chùa Hōzenji mà chúng tôi đã ghé thăm. Trước tượng Fudō Myōō được phủ kín bằng lớp rêu xanh đến mức kỳ lạ, nhiều khách du lịch dừng chân, giơ điện thoại chụp ảnh. Đó là “Mizukake Fudōson” – vị thần đứng yên lặng giữa lòng thành phố.
Tại sao tượng Phật này lại phủ đầy rêu đến vậy? Tại sao một không gian linh thiêng đậm chất cổ kính như thế này lại có thể tồn tại như một điều kỳ diệu ngay giữa trung tâm đô thị hiện đại?
Để giải mã điều đó, chúng tôi đã trò chuyện với Thượng tọa Kanda Shin’ei – phó trụ trì của chùa Hōzenji. Qua cuộc trò chuyện, những câu chuyện chưa từng được biết đến về chùa và khu phố – nơi đã vượt qua chiến tranh, hỏa hoạn, và khắc ghi lời cầu nguyện vô danh của vô số con người – đã dần hiện ra.
Những điều kỳ diệu còn sót lại ở Minami sau tro tàn
Lịch sử của chùa Hōzenji bắt đầu từ thời kỳ đầu Edo, khoảng cuối những năm 1620 đến đầu những năm 1630. Ban đầu, chùa được thiền sư Kin’un Hōshi xây dựng tại Uji, Kyoto. Tuy nhiên, theo lời sấm mộng của thiền sư kế tục là Chūyo Sennen Hōshi, ngôi chùa được chuyển về vùng đất Naniwa vào năm Kan’ei thứ 14 (năm 1637).
“Hiện nay có một ngôi chùa tên là Hōzenji, hãy chuyển nó đến vùng đất Naniwa. Nơi ấy gần cảng, và hãy biến ngôi chùa thành nơi bảo vệ cảng đó.”
Theo lời sấm truyền từ Konpira – vị thần bảo hộ đường biển, ngôi chùa được chuyển đến Osaka. Khu vực trước cổng chùa về sau được gọi là “Sennichimae” (Trước nghìn ngày). Giả thuyết phổ biến nhất cho tên gọi này là vì tại khu vực gần đó từng có pháp trường, và để cầu siêu cho những linh hồn đã khuất, nghi lễ niệm Phật kéo dài suốt một nghìn ngày đã được tổ chức. Tuy nhiên, Phó trụ trì Kanda đã chia sẻ một giả thuyết mới:
“Gần đây, một giáo sư của Đại học Công lập Osaka đã nghiên cứu và phát hiện rằng có khả năng thay vì tụng niệm liên tục suốt 1.000 ngày, người ta đã tổ chức pháp hội hay sự kiện kiểu như vậy ‘mỗi 1.000 ngày’. Có ghi chép như thế. Chúng tôi cũng chưa thể khẳng định giả thuyết nào là đúng...”
Thật ra, tại chùa Hōzenji gần như không còn tư liệu cổ nào kể lại lịch sử lâu dài của mình. Trong trận oanh tạc dữ dội vào đêm 13–14 tháng 3 năm 1945, toàn bộ khu Minami bị biển lửa thiêu rụi.
“Tất cả đều bị thiêu rụi. Chánh điện tráng lệ, cổng chùa... Thứ duy nhất còn lại là tượng Mizukake Fudōson hiện đang được thờ phụng, tượng Konpira ở bên cạnh, và giếng nước dùng để dội nước lên ngài Fudō. Thật sự, chỉ còn lại từng ấy thôi. Nhiều người hỏi chúng tôi muốn biết thêm chi tiết, nhưng chính chúng tôi cũng không biết được nhiều hơn,” Phó trụ trì nói.
Giữa khu Minami chỉ còn lại đống tro tàn, tượng Fudō đứng lặng lẽ trên nền đất cháy đen. Đối với những con người đã mất đi tất cả, đó hẳn là tia hy vọng cuối cùng còn sót lại. Hành trình hồi sinh sau chiến tranh của chùa Hōzenji bắt đầu từ chính bức tượng Fudō còn sót lại ấy. Khi việc tái thiết chùa còn chưa được tiến hành, người dân đã dựng các căn nhà tạm (barrack) trong khuôn viên để bắt đầu buôn bán. Chính điều này đã đặt nền móng cho sự nhộn nhịp của Hōzenji Yokocho ngày nay. Ngôi chùa và khu phố đã cùng nhau vượt qua thời kỳ hậu chiến khắc nghiệt, cùng hỗ trợ nhau, và bước đi trên con đường phục hưng.
Tại sao lại phủ đầy rêu? Ước nguyện của con người gửi gắm nơi tượng Mizukake Fudōson
Bất kỳ ai ghé thăm chùa Hōzenji cũng đều bị cuốn hút ngay lập tức bởi diện mạo kỳ lạ của tượng Fudō. Du khách nước ngoài cũng không ngoại lệ, họ không giấu nổi vẻ ngạc nhiên và liên tục bấm máy chụp hình. Rêu xanh bao phủ toàn bộ thân tượng, dày đặc như một tấm áo nhung mềm mại, không chừa bất kỳ kẽ hở nào.
Tuy nhiên, điều đáng ngạc nhiên là, khi mới thành lập, người ta không hề có tập tục dội nước lên tượng như hiện nay.
“Vốn dĩ, nước là vật để dâng lên chư Phật, không phải để rưới lên thân tượng,” phó trụ trì chia sẻ. Nguồn gốc của tập tục này bắt đầu từ lời khẩn cầu tha thiết của một người phụ nữ.
“Một người phụ nữ đang khổ đau trong cuộc sống đã vô tình tìm đến chùa Hōzenji thông qua một nhân duyên kỳ lạ. Ngày nào cô ấy cũng chắp tay cầu nguyện trước tượng Fudō với tất cả sự thành tâm: ‘Xin hãy dẫn đường chỉ lối cho con.’ Nhưng có lẽ vì tâm nguyện của cô quá mãnh liệt, nên một ngày nọ, cô đã múc nước từ bát nước cúng và dội xuống chân ngài Fudō.”
Người ta cho rằng, đó chính là khởi nguồn của Mizukake Fudōson. Dần dần, hành động “dội nước” được lan truyền cùng với cách chơi chữ “mizu o kakeru” (dội nước) và “negai o kakeru” (gửi gắm điều ước), từ đó hình thành nên phong cách hành lễ ngày nay: dùng vá múc nước rưới lên toàn thân tượng Fudō.
Tất nhiên, cũng có những lời chỉ trích như: “Làm tượng Phật phủ đầy rêu như vậy thật bất kính” hay “Nếu mộ phần bị rêu mọc đầy, chắc chắn người ta sẽ dọn dẹp mà, đúng không?”. Phó trụ trì cũng chân thành tiếp nhận: “Tôi hoàn toàn hiểu những cảm xúc đó.” Nhưng đối với chùa Hōzenji, chính sự bao phủ của lớp rêu này lại là điều vô cùng thiêng liêng.
“Hãy thử nghĩ mà xem, để có được hình dạng như hiện nay, đã phải trải qua bao nhiêu năm tháng. Biết bao nhiêu người đã đến đây cầu nguyện, gửi gắm điều ước. Khi nghĩ đến điều đó, chúng tôi thực sự không thể nào gỡ bỏ lớp rêu ấy.”
Lời của phó trụ trì tràn đầy cảm xúc.
“Ngài Fudō như đang nói rằng: ‘Hãy đến mà gửi gắm điều ước. Dù có bị dội nước ta cũng không tức giận.’ Ngài tiếp nhận tất cả. Chúng tôi tin là như vậy. Lớp rêu mọc dày đặc này chính là biểu hiện cho lòng từ bi, cho sự dịu dàng của ngài khi đón nhận biết bao nỗi đau, khổ tâm, và ước nguyện của con người.”
Thật ra, “tấm áo xanh” ấy không phải chỉ cần dội nước là tự nhiên hình thành. Phó trụ trì cười bảo: “Nếu ở nhà bạn có tảng đá và bạn dội nước máy lên thì cũng không thể nào được như thế này đâu.” Để rêu có thể sinh trưởng tươi tốt đến mức này, cần hội đủ bốn điều kiện hiếm có:
- "Đá" đặc biệt giúp rêu dễ mọc
- "Nước giếng" tinh khiết không chứa clo
- "Nắng" vừa phải
- "Gió" dễ chịu
Chỉ khi bốn điều kiện ấy hội tụ một cách kỳ diệu, rêu mới có thể phát triển dày và đẹp như vậy. Có thể nói, đây là một tác phẩm nghệ thuật được thiên nhiên và linh khí của thần Phật cùng nhau tạo nên, chỉ có thể sinh ra tại nơi đặc biệt như chùa Hōzenji. Ngài Fudō từng được gọi là “người đàn ông điển trai” với khuôn mặt tuấn tú. Nhưng giờ đây, khuôn mặt ấy không còn nhìn thấy được nữa – vì đã bị che phủ bởi bao nhiêu lớp tâm nguyện chồng chất của con người.
Vượt qua hỏa hoạn – Mối gắn kết sâu sắc giữa ngôi chùa và khu phố Hōzenji Yokocho
Ngôi chùa Hōzenji và khu phố Yokocho đã sống sót qua chiến tranh, nhưng một lần nữa, bi kịch lại ập đến vào thời đại Heisei. Vào năm 2002 (Heisei 14) và 2003 (Heisei 15), nơi đây xảy ra hai trận hỏa hoạn lớn liên tiếp.
“Như mọi người đều biết, con hẻm này hẹp đến mức chỉ vừa đủ cho một chiếc ô tô đi qua. Đương nhiên, xe cứu hỏa không thể vào được. Mọi chuyện thực sự rất nghiêm trọng.”
Không chỉ một mà hai lần. Người ta đã lo sợ rằng, nếu cứ tiếp tục như vậy thì việc tái thiết sẽ không được cấp phép nữa. Trong hoàn cảnh tưởng như tuyệt vọng đó, đông đảo người dân địa phương và các doanh nghiệp đã đứng lên, tổ chức hoạt động xin chữ ký nhằm giữ gìn ánh sáng của ngôi chùa có bề dày lịch sử và con hẻm đầy phong vị này. Tiếng nói đó đã lay động chính quyền, và một chế độ đặc biệt – lần đầu tiên được áp dụng tại Nhật Bản – đã giúp chùa và khu phố được phục hưng một cách tuyệt vời.
“Chúng tôi luôn dặn nhau: ‘Dù thế nào cũng không để xảy ra hỏa hoạn thêm nữa.’ Cho đến bây giờ, mỗi năm chúng tôi đều tổ chức diễn tập chữa cháy một lần.”
Biến cố này, thật trớ trêu, lại càng thắt chặt hơn mối gắn kết giữa những người ở chùa và khu phố Yokocho. Phó trụ trì Kanda chia sẻ rằng, khi ông còn trẻ, giữa chùa và khu phố vẫn còn một khoảng cách nhất định. Tuy nhiên, thông qua việc cùng nhau vượt qua các thử thách như hỏa hoạn hay gần đây là đại dịch COVID-19, mối liên kết giữa đôi bên đã trở nên sâu sắc hơn bao giờ hết.
Khu vực quanh chùa Hōzenji từng là một khu phố người lớn, nơi các geisha và thương gia lui tới, và từng bị cho là “nơi trẻ con không nên đến”. Nhưng nay, bộ mặt nơi này đã thay đổi hoàn toàn. Du khách nước ngoài, thế hệ trẻ trong nước đều ghé thăm một cách thoải mái. Những quán mới “hợp thời” để chụp ảnh đăng mạng xã hội cùng tồn tại bên cạnh các quán lâu đời vẫn gìn giữ tấm rèm vải truyền thống noren.
Tất nhiên, khi lượng người tăng lên thì những vấn đề cũng phát sinh: rác thải, tiếng ồn, hút thuốc trên đường. Dù vậy, cả khu phố đang cùng nhau tìm giải pháp, thể hiện tinh thần bảo vệ nơi chốn quý giá này.
Cách tham quan trọn vẹn 120% chùa Hōzenji – Nghi thức và điểm nhấn
Quy tắc khi viếng chùa
Dù là nơi chứa đựng bề dày lịch sử và vô số câu chuyện, nhưng việc viếng chùa Hōzenji không đòi hỏi phải tuân thủ nghi thức cứng nhắc.
“Không có trình tự nhất định đâu. Xin mời quý vị cứ tự do cầu nguyện theo cách của mình,” phó trụ trì nói. Nếu bạn muốn cầu cho việc buôn bán hanh thông, đi lại an toàn thì hãy đến thờ thần Konpira. Ngày xưa, khu vực sông Dōtonbori là nơi người ta vận chuyển hàng hóa buôn bán, và Konpira được thờ để cầu bình an và thuận lợi cho công việc đó.
Cũng để cầu tài lộc kinh doanh, bạn có thể ghé thờ thần Inari. Và với mọi loại nguyện cầu khác, hãy hướng đến đền Fudomiyo – vị thần có thể tiếp nhận tất cả. Phong cách cầu nguyện tại chùa Hōzenji là: đối diện với chính tâm mình và bắt đầu từ nơi bạn thấy cần được cầu nguyện nhất.
Ngoài ra, trên kênh YouTube chính thức của chùa còn có video hướng dẫn cách viếng chùa. Video có bản tiếng Nhật, phụ đề tiếng Anh và phụ đề tiếng Trung (giản thể), rất đáng xem.
Khoảng tháng 1 đến tháng 5 – thời điểm rêu trên tượng Fudo đẹp nhất
Nếu bạn muốn chiêm ngưỡng hình ảnh đẹp nhất của tượng Fudō phủ rêu, thì có một khoảng thời gian đặc biệt thích hợp. Đó là từ mùa đông đến mùa xuân – khi không khí trong lành, và rêu sinh trưởng tươi tốt nhất – tức khoảng từ tháng 1 đến tháng 5. Ngược lại, vào mùa hè nóng bức, rêu sẽ có phần kém sức sống hơn. Nhà chùa cũng gửi gắm một thông điệp rất đặc biệt: “Chính vào những thời điểm như vậy, chúng tôi mong mọi người sẽ đến rưới nước cho ngài.”
Lễ mở cửa tượng Phật bí mật – chỉ một lần mỗi năm vào ngày 9 và 10 tháng 10
Ngoài ra, còn có một dịp đặc biệt mà chỉ những người biết mới có thể tham dự. Vào buổi chiều ngày 9 và 10 tháng 10 hằng năm, trong vòng khoảng 1 tiếng đồng hồ, hòm thờ (zushi) của thần Konpira được mở ra và tượng Phật bí mật được trưng hiện (gokaichō). Đây là một truyền thống mới bắt đầu từ sau đại dịch COVID-19, mang ý nghĩa cầu nguyện cho sự bình an của thế giới.
Ngày 28 hằng tháng – Lễ Goma cầu nguyện Mizukake Fudo Myo
Ngoài ra, vào ngày 28 hàng tháng, từ 19:00 đến 20:30, tại chùa diễn ra lễ Goma Mizukake Fudō Myōō. Goma là một nghi lễ Phật giáo trong đó người ta đốt gỗ Goma – loại củi đặc biệt – và dâng lễ vật vào ngọn lửa đó để cầu nguyện. Với những ai lần đầu chứng kiến, chắc chắn sẽ bị ấn tượng mạnh bởi không khí linh thiêng và vẻ huyền bí của nghi lễ.
Bùa may mắn và con dấu triện
Các vật phẩm may mắn có thể xin tại văn phòng chùa. Có tất cả 4 loại triện – dấu ấn chùa dùng để lưu giữ trong sổ hành hương, và 5 loại bùa hộ mệnh để bạn lựa chọn. Ngoài ra, sổ goshuin gốc của chùa (2,000 yên) và nhãn dán có hình tượng Fudō (200 yên mỗi chiếc) cũng rất được ưa chuộng.
Món ăn yêu thích của phó trụ trì dành cho khách hành hương là gì?
Sau khi kết thúc buổi viếng chùa, bạn cũng đừng bỏ lỡ cơ hội khám phá ẩm thực tại khu Hōzenji Yokocho ngay bên cạnh. Chúng tôi đã hỏi phó trụ trì Kanda về những món ăn được ông gợi ý. “Cái nào tôi cũng muốn giới thiệu, nhưng nếu nói đến món tiêu biểu đậm chất Osaka thì…” – ông gợi ý món cá nóc (fugu).Xung quanh chùa Hōzenji có vài nhà hàng chuyên cá nóc rất nổi tiếng với tay nghề điêu luyện, và mỗi khi mùa đông đến, rất nhiều thực khách tìm đến đây để thưởng thức món đặc sản này.
Khi nhắc đến cá nóc, người ta thường nghĩ đến sashimi hoặc lẩu, nhưng khi người viết bài nói rằng mình thích cá nóc chiên giòn (karaage), phó trụ trì đã mỉm cười đồng tình: “Vậy thì ta coi món cá nóc chiên giòn là món tôi khuyên dùng nhất nhé.”
Một lần chạm vào tinh túy ẩm thực của người dân Naniwa – những người từng không sợ chất độc để theo đuổi vị ngon – cũng là một trải nghiệm đầy thi vị.
Ngọn lửa cầu nguyện không đổi giữa lòng đô thị
Chùa Hōzenji không chỉ là một danh lam du lịch hay một ngôi chùa cổ kính. Đây là một nơi sống động, đã đứng dậy từ tuyệt vọng sau trận đại không kích Osaka, vượt qua hai trận hỏa hoạn lớn, và khắc ghi niềm vui, nỗi buồn của biết bao con người, cùng tồn tại với phố phường qua bao thời đại.
Tượng Fudo phủ kín rêu xanh đứng lặng lẽ, dường như thì thầm điều gì đó với chúng ta. Như một đài tưởng niệm vĩ đại khắc ghi lớp lớp thời gian và vô số cuộc đời từng dâng lời cầu nguyện nơi đây.
Lần tới khi đến Osaka, tại sao bạn không rẽ chân vào ngôi chùa này – chỉ cách vài bước khỏi sự ồn ào náo nhiệt của Dōtonbori? Băng qua con hẻm lát đá mát lạnh, tiến đến trước tượng Fudō phủ đầy rêu, nhẹ nhàng múc nước bằng vá, rưới lên ngài và nhắm mắt lại… Bạn sẽ cảm nhận được – tiếng thở trầm tĩnh nhưng đầy sức sống của những con người từng sống và cầu nguyện ở nơi này.
Trải nghiệm đặc biệt tại chùa Hōzenji chắc chắn sẽ trở thành kỷ niệm không thể nào quên trong hành trình của bạn.
Chùa Phật giáo Jodo Tenryuzan Hozenji
- Địa chỉ: 1-2-16 Namba, Chuo-ku, Osaka, Osaka
- Giờ tham quan: 24 giờ (10 giờ sáng ~ 6 giờ chiều)
- Cách đi: 1 phút đi bộ từ Ga Namba Lối ra Namba Walk B16, 1 phút đi bộ từ Ga Nhật Bản Namba Walk Lối ra B18
- Trang chủ chính thức https://houzenji.jp/
Comments