【Mới nhất 2025】Động đất lớn xảy ra tại Nhật Bản!? Cần làm gì? Nhớ kiểm tra cả ứng dụng và trang web cập nhật thông tin động đất!

Nhật Bản được biết đến là "quốc gia của động đất", và nếu tính cả những rung chấn nhỏ thì gần như mỗi ngày đều có động đất xảy ra ở đâu đó. Đối với du khách nước ngoài chưa quen với động đất, điều này có thể gây cảm giác bất an. Dù việc nghiên cứu và dự báo động đất ngày càng tiến bộ, nhưng hiện tại vẫn chưa thể dự đoán chính xác khi nào động đất sẽ xảy ra.

Chắc hẳn bạn đã từng nghe nói đến khả năng xảy ra các trận động đất quy mô lớn như "động đất lớn vùng đới Nankai" hay "động đất ngay dưới vùng thủ đô". Gần đây còn xuất hiện những tin đồn vô căn cứ như “sẽ có đại địa chấn tại Nhật vào ngày 5 tháng 7”. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin nền về động đất ở Nhật Bản, các biện pháp ứng phó và chuẩn bị khi có động đất, cũng như những hành động cụ thể để bảo vệ bản thân, nhằm giúp bạn yên tâm tận hưởng chuyến lưu trú tại Nhật.

Bạn biết gì về động đất ở Nhật? Giải đáp các thắc mắc thường gặp!

Nhật Bản là một trong những quốc gia có nhiều động đất nhất thế giới, và hẳn bạn cũng từng tự hỏi: “Nơi nào ở Nhật có nhiều động đất, nơi nào thì ít?”, “Độ rung và cường độ (magnitude) khác nhau thế nào?”

Dưới đây là phần giải đáp dễ hiểu dưới dạng Hỏi & Đáp cho những thắc mắc thường gặp về động đất tại Nhật.

Q1) Đứt gãy hoạt động là gì? Khác gì với đới động đất?

“Đứt gãy hoạt động” là những đứt gãy vẫn đang chuyển động và được cho là có thể tiếp tục hoạt động trong tương lai. Khi các đứt gãy này trượt bất ngờ sẽ gây ra động đất. Xung quanh Nhật Bản có khoảng 2.000 đứt gãy hoạt động, và còn rất nhiều chưa được phát hiện. Vì thế, có thể nói rằng động đất có thể xảy ra ở bất kỳ nơi nào trên cả nước.

Q2) Độ rung (shindo) và cường độ (magnitude) khác nhau thế nào?

“Độ rung (shindo)” là mức độ mạnh yếu của rung chấn tại một địa điểm cụ thể, còn “cường độ (magnitude)” là quy mô tổng thể của trận động đất, thể hiện năng lượng đã giải phóng.

Q3) Ở Nhật động đất xảy ra thường xuyên như thế nào?

Trung bình mỗi năm, Nhật có khoảng 2.400 trận động đất mà con người có thể cảm nhận được (từ độ rung cấp 1 trở lên), trong đó có khoảng 10 trận đạt cấp 5 trở lên. Có thể nói rằng ở Nhật, động đất xảy ra thường xuyên và “có thể xảy ra bất cứ lúc nào, ở bất kỳ nơi nào”.

* Số trận động đất trung bình trong năm năm qua theo "Cơ sở dữ liệu cường độ địa chấn" của Cơ quan Khí tượng Nhật Bản

Q4) Những khu vực nào ở Nhật có nhiều động đất?

Theo "Cơ sở dữ liệu cường độ địa chấn" của Cơ quan Khí tượng Nhật Bản, số trận động đất trung bình ở mỗi tỉnh trong năm năm qua được so sánh và các khu vực sau đây đặc biệt dễ xảy ra động đất.

Bờ biển Thái Bình Dương vùng Tohoku (Fukushima, Miyagi, Iwate, Aomori)
Vùng Kanto (Ibaraki, Tokyo, Chiba, Tochigi)
Vùng Chubu (Nagano, Gifu, đặc biệt là Ishikawa)
Nam Kyushu (đặc biệt là tỉnh Kagoshima)

Q5) Khu vực nào ít xảy ra động đất ở Nhật?

So sánh dữ liệu tương tự như trên, các khu vực sau đây được liệt kê là khu vực ít động đất hơn.

Bắc Kyushu (Saga, Fukuoka)
Các vùng Chugoku và Shikoku (Tottori, Kagawa, Yamaguchi, Okayama, Shimane)
Vùng Kansai (Shiga, Nara, Mie)

Tuy nhiên, “ít” không có nghĩa là “an toàn tuyệt đối”. Ngay cả ở những nơi ít xảy ra động đất, khả năng xảy ra đại địa chấn trong tương lai vẫn không thể loại trừ.

* So sánh số trận động đất trung bình theo tỉnh trong năm năm qua theo "Cơ sở dữ liệu cường độ địa chấn" của Cơ quan Khí tượng Nhật Bản

Các cấp độ rung khi động đất tại Nhật Bản

Thang đo độ rung của các trận động đất ở Nhật Bản là thang đo 10 điểm từ độ rung 0 đến độ rung 7 do Cơ quan Khí tượng Nhật Bản xác định, nhằm đánh giá khách quan mức độ rung chấn do động đất gây ra. Đặc biệt, khi độ rung gần đạt đến 5, yêu cầu về các biện pháp phòng chống thiên tai tăng lên nên thông tin cần được truyền đạt nhanh chóng. Các mức độ rung này là những chỉ số quan trọng để người dân thực hiện các hành động phòng chống thiên tai thích hợp dựa trên tác động của rung lắc đối với con người, điều kiện trong nhà và ngoài trời và thiệt hại đối với các công trình. Sau đây là tổng quan về từng loại cường độ địa chấn.

Độ rung 0: Không cảm nhận được, nhưng máy đo rung vẫn ghi nhận được. Không ảnh hưởng đến sinh hoạt.
Độ rung 1: Một số người nhạy cảm có thể cảm nhận rung nhẹ. Vật treo có thể dao động nhẹ.
Độ rung 2: Phần lớn người trong nhà có thể cảm nhận rung. Vật treo như đèn dao động rõ rệt.
Độ rung 3: Hầu hết người trong nhà cảm nhận được. Nhà cửa rung nhẹ, chén đĩa có thể va vào nhau tạo tiếng động.
Độ rung 4: Rung đủ mạnh khiến hầu hết người giật mình. Vật trang trí không vững có thể ngã.
Độ rung gần 5: Nhiều người cảm thấy sợ hãi. Đồ đạc có thể rơi, đồ nội thất không cố định có thể di chuyển.
Độ rung 5 trở lên: Khó khăn trong di chuyển. Tivi có thể rơi khỏi kệ, nhiều đồ nội thất bị đổ.
Độ rung gần 6: Đứng không vững. Hầu hết đồ nội thất không cố định bị đổ, kính vỡ, tường bong tróc.
Độ rung 6 trở lên: Phải bò mới có thể di chuyển. Nhiều công trình có thể bị nứt, sập nếu không đạt chuẩn chống động đất.
Độ rung 7: Dù là công trình kiên cố vẫn bị thiệt hại nghiêm trọng. Có thể xảy ra lở đất, sạt lở núi.

Khác biệt giữa “Dự đoán” và“Dự báo” động đất là gì? Ngoài ra, "lời tiên tri" là thế nào?

Trong thông tin về động đất thường xuất hiện các thuật ngữ như “dự đoán”, “dự báo”, “tiên tri” – mỗi thuật ngữ mang ý nghĩa khác nhau.

Dự đoán động đất: Là việc ước lượng trước về thời gian, địa điểm và quy mô của động đất. Tuy nhiên, hiện nay vẫn chưa thể thực hiện chính xác.
Dự báo động đất: Là loại dự đoán có độ chính xác cao, có thể đưa ra cảnh báo.
Tiên tri động đất: Không có cơ sở khoa học. Ví dụ, từ tác phẩm của mangaka kiêm nhà ngoại cảm Ryo Tatsuki, lan truyền lời “tiên tri” rằng sẽ có đại họa tại Nhật vào ngày 5/7/2025, khiến du khách Hồng Kông hủy chuyến.

Hiện tại, chúng ta không thể “dự báo chính xác” động đất, mà chỉ có thể đưa ra dự đoán dựa trên dữ liệu trong quá khứ. Các “tiên tri” không có cơ sở, cần kiểm chứng thông tin từ các cơ quan chính thống.

“Dự báo động đất khẩn cấp”: “Dự báo”, “Tin nhanh”, “Cảnh báo” là gì? Chúng khác nhau như thế nào?

“Dự báo động đất khẩn cấp” phát ra từ điện thoại thông minh hoặc tivi là một hệ thống vô cùng quan trọng, giúp cảnh báo trước hoặc ngay khi cơn rung chấn của trận động đất xảy ra. Bài viết này sẽ giải thích các thuật ngữ “dự báo”, “thông báo nhanh” và “cảnh báo” được sử dụng trong hệ thống này.

Dự báo (予報): Là thông tin ban đầu được công bố ngay sau khi động đất xảy ra, bao gồm vị trí tâm chấn và quy mô, nhưng độ chính xác vẫn còn thấp ở giai đoạn này.
Tin nhanh (速報): Là thông tin được gửi đồng loạt đến tivi và điện thoại thông minh vài giây đến vài chục giây trước khi cơn rung lắc đến, nhằm thúc giục hành động nhanh chóng để bảo vệ bản thân.
Cảnh báo (警報): Là thông tin đặc biệt quan trọng, chỉ được công bố giới hạn ở những khu vực có dự đoán rung chấn từ cấp 4 trở lên theo nguyên tắc. Khi có cảnh báo, cần lập tức thực hiện hành động bảo vệ bản thân.

Nói cách khác, “dự báo” và “thông báo nhanh” là những thông tin được công bố ngay sau khi động đất xảy ra, còn “cảnh báo” là thông tin được đưa ra giới hạn trong khu vực dự đoán có rung chấn mạnh. Khi nghe thấy cảnh báo, hãy lập tức thực hiện hành động đảm bảo an toàn.

Những thiên tai và thiệt hại đi kèm với động đất

Không chỉ riêng rung chấn của động đất, mà còn có khả năng xảy ra nhiều thiên tai thứ cấp khác đi kèm. Nếu hiểu rõ về những thiên tai này, bạn sẽ có thể hành động một cách an toàn hơn.

Một số thiệt hại chính do động đất gây ra bao gồm:

Sóng thần: Một con sóng lớn được tạo ra bởi một trận động đất dưới đáy đại dương và dâng lên bờ biển.
Sụp đổ tòa nhà: Sự phá hủy của một tòa nhà do rung lắc mạnh.
Hỏa hoạn: Gây ra bởi rò rỉ khí hoặc đoản mạch trong dây điện.
Sạt lở đất: Sạt lở vách đá và sạt lở đất do rung lắc.
Hóa lỏng: Một hiện tượng trong đó mặt đất mềm như chất lỏng và tòa nhà nghiêng.

Khi động đất xảy ra, đặc biệt là ở một thành phố lớn, những thiệt hại sau đây cũng có thể xảy ra.

Vật rơi: Có nguy cơ đồ đạc bị đổ, kính cửa sổ và tường bên ngoài.
Gián đoạn điện thoại và liên lạc: Đường dây điện thoại có thể bị tắc nghẽn và khó kết nối với Internet.
Khó khăn di chuyển: Đường bị cắt hoặc tàu hỏa dừng lại, khiến mọi người rất khó di chuyển.
Mất điện, khí đốt và nước: Có thể xảy ra mất điện, mất nước và mất khí đốt.

Nếu bạn lo lắng về động đất khi đi du lịch ở Nhật Bản, vui lòng tự chuẩn bị trước những hàng hóa phòng chống thiên tai đơn giản để chuẩn bị cho những thảm họa này.

Phải làm gì nếu một trận động đất xảy ra? Bạn chạy đến đâu trong trường hợp xảy ra động đất?

Động đất có thể xảy ra bất kỳ lúc nào, ở bất kỳ đâu. Để có thể ứng phó bình tĩnh khi gặp động đất trong thời gian lưu trú tại Nhật, bạn nên nắm rõ những việc cần làm trước, trong và sau khi động đất xảy ra.

Phải làm gì trước khi động đất xảy ra

Chỉ có rất nhiều "sự chuẩn bị bạn có thể làm" trong chuyến đi của mình, nhưng bạn nên ghi nhớ những điểm sau.

Kiểm tra bảo hiểm du lịch của bạn: Cân nhắc mua bảo hiểm du lịch trong trường hợp khẩn cấp. Đặc biệt, có thể an toàn khi lựa chọn gói bảo hiểm thiệt hại do động đất, chi phí y tế khẩn cấp, chậm trễ và hủy chuyến bay,...
Kiểm tra các tuyến đường sơ tán: Để đảm bảo sơ tán nhanh chóng trong trường hợp khẩn cấp, hãy kiểm tra bản đồ lộ trình sơ tán, lối thoát hiểm, cầu thang và các điểm tập trung ngoài trời trong phòng khách sạn nơi bạn đang ở.
Giữ an toàn cho bản thân: Thực hiện các kiểm tra an toàn đơn giản, chẳng hạn như đảm bảo rằng đồ nội thất lớn không bị đổ hoặc bạn không ở trực tiếp dưới kính hoặc đèn. Trước khi đi ngủ, tốt hơn là nên ngủ tránh xa các vật có khả năng rơi.
Kiểm tra phương thức liên hệ của bạn: Bạn nên kiểm tra vị trí Wi-Fi, cài đặt chuyển vùng và cách thực hiện cuộc gọi quốc tế để có thể giữ liên lạc với gia đình và bạn bè. Cũng rất hữu ích khi nhớ các số khẩn cấp như số khẩn cấp (cảnh sát: 110, cứu hỏa và xe cứu thương: 119).
Chuẩn bị một công cụ có thể theo dõi thông tin động đất: Bạn có thể cài đặt ứng dụng cảnh báo sớm động đất trên điện thoại thông minh của mình hoặc đánh dấu các trang web để bạn có thể kiểm tra thông tin động đất. Cảnh báo cũng có thể phát ra trước khi động đất đến.
Học các thuật ngữ phòng chống thiên tai đơn giản của Nhật Bản: Ghi nhớ một vài từ tiếng Nhật hữu ích trong trường hợp khẩn cấp, chẳng hạn như "động đất", "sóng thần", "sơ tán" và "takadai", sẽ giúp bạn dễ hiểu các hướng dẫn xung quanh bạn hơn.
Chuẩn bị đồ dùng khẩn cấp: Có thể khó đóng gói mọi thứ trong chuyến đi của bạn, nhưng bạn nên chuẩn bị tối thiểu đồ dùng khẩn cấp, bao gồm thực phẩm khẩn cấp, nước uống, pin dự phòng và đèn pin.

Phải làm gì khi động đất xảy ra

Khi động đất thực sự xảy ra, việc bảo vệ bản thân phải được ưu tiên hàng đầu.

Bảo vệ bản thân trước: Nhanh chóng chui vào gầm bàn hoặc nơi có thể che chắn khỏi vật rơi, và dùng tay hoặc túi xách che đầu. Chọn nơi không có vật gì có thể rơi từ phía trên.
Đừng vội vã ra ngoài: Bên ngoài có nguy cơ kính vỡ, bảng hiệu rơi... hãy ở yên cho đến khi rung chấn ngừng hẳn.
Coi chừng nguồn lửa: Nếu đang ở bếp, đừng cố gắng dập lửa ngay, hãy ưu tiên an toàn cho bản thân trước, sau đó mới tắt lửa khi an toàn.
Không sử dụng thang máy: Khi cảm nhận được rung lắc hoặc ngay sau đó, tuyệt đối không dùng thang máy. Nếu bị kẹt, hãy nhấn nút khẩn cấp để gọi cứu hộ.
Đánh giá môi trường xung quanh bạn một cách bình tĩnh: Cẩn thận với mảnh kính vỡ, đồ đạc đổ ngã... Nếu cần sơ tán, hãy hành động bình tĩnh.

Phải làm gì sau khi động đất xảy ra

Ngay cả sau khi rung lắc lắng xuống, vẫn tiếp tục thận trọng do nguy cơ dư chấn và hỏa hoạn.

Chuẩn bị sơ tán đến nơi an toàn: Nếu có nguy cơ sập đổ hoặc cháy, hãy kiểm tra tình hình xung quanh và sơ tán đến nơi an toàn như công viên hoặc trường học gần đó.
Kiểm tra thông tin sơ tán: Kiểm tra thông tin từ điện thoại, lễ tân khách sạn, hoặc nhân viên gần đó. Sử dụng ứng dụng đa ngôn ngữ cho du khách như “Safety tips” cũng rất hữu ích.
Giữ bình tĩnh: Đừng hoảng sợ và giữ bình tĩnh, ngay cả khi môi trường xung quanh bạn hỗn loạn. Trong trường hợp sơ tán, hãy giảm thiểu hành lý của bạn và hợp tác với những người xung quanh.
Tuân thủ các quy tắc tại nơi trú ẩn: Khi bạn đến nơi trú ẩn, điều quan trọng là phải làm theo hướng dẫn và ở trong khu vực được chỉ định để giữ trật tự.
Đảm bảo bạn nhận được thông tin chính xác: Đừng để bị đánh lừa bởi thông tin không chắc chắn trên mạng xã hội và cố gắng kiểm tra thông tin chính thức từ chính phủ hoặc chính quyền địa phương của bạn.

Làm thế nào để kiểm tra thông tin động đất trong thời gian thực?

Khi bạn cảm thấy rung lắc khi đi du lịch, hoặc khi bạn nghe về một trận động đất trên tin tức, hoặc nếu bạn muốn kiểm tra xem rung lắc có phải là động đất hay không, bạn có thể sử dụng ứng dụng điện thoại thông minh hoặc trang web chính thức để có được thông tin chính xác trong thời gian thực.

Ứng dụng điện thoại thông minh giúp “nhận thông báo” và kiểm tra nhanh vị trí động đất

Safety tips: Ứng dụng phòng chống thiên tai dành cho du khách quốc tế, cung cấp thông tin khẩn cấp bằng nhiều ngôn ngữ.
Yahoo!防災速報: Cảnh báo sớm về động đất, sóng thần, mưa lớn… theo khu vực, hỗ trợ hiển thị tiếng Anh.
My Earthquake Alerts & Feeds: Ứng dụng tiếng Anh cung cấp tin tức động đất và thông tin phòng chống thiên tai trên toàn thế giới.

"Trang web" và "Trang tin tức" nơi bạn có thể kiểm tra thông tin chi tiết về động đất

Thông tin động đất của Cơ quan Khí tượng Nhật Bản (www.jma.go.jp): Cung cấp thông tin chính thức về tâm chấn và cường độ động đất.
NHK NEWS WEB (https://www.nhk.or.jp/): Trang tin tức cập nhật thông báo động đất và thông tin cảnh báo theo thời gian thực.
Tin tức thời tiết (weathernews.jp): Trang web cung cấp bản đồ động đất và tình hình tại chỗ được tổng hợp từ các bài đăng trên mạng xã hội.

5 cơ sở nơi bạn có thể trải nghiệm động đất

Ngoài việc đào sâu kiến thức về các biện pháp đối phó với động đất ở Nhật Bản, còn có những cơ sở để bạn có thể thực sự trải nghiệm rung lắc.

Khu vực Sona Tokyo (Công viên phòng chống thiên tai bờ sông Tokyo): https://www.tokyorinkai-koen.jp/sonaarea/
Trung tâm Phòng chống Thiên tai Ikebukuro (Sở Cứu hỏa Tokyo): https://www.tfd.metro.tokyo.lg.jp/taiken/ikebukuro/index.html
Trung tâm Phòng chống Thiên tai Tachikawa (Sở Cứu hỏa Tokyo): https://www.tfd.metro.tokyo.lg.jp/taiken/tachikawa/index.html
Trung tâm Phòng chống Thiên tai Honjo (Sở Cứu hỏa Tokyo): https://www.tfd.metro.tokyo.lg.jp/taiken/honjo/index.html
Kita-ku, Trung tâm Phòng chống Thiên tai Tokyo (Bảo tàng Khoa học Động đất): https://www.city.kita.lg.jp/safety/disaster/1002639/1002675.html

Hãy tham khảo bài viết này trước khi khởi hành đến Nhật Bản để chuẩn bị tốt hơn và giảm bớt lo lắng nhé.