Các võ tướng thời Chiến Quốc là những nhân vật không thể thiếu khi nói về thời kỳ đầy biến động này trong lịch sử Nhật Bản. Cuộc đời và phong cách sống đầy cá tính của họ vẫn để lại ảnh hưởng mạnh mẽ đến tận ngày nay. Trong số đó, bốn cái tên nổi bật là Takeda Shingen, Uesugi Kenshin, Sanada Yukimura và Date Masamune – những nhân vật thường xuyên xuất hiện trong các bộ phim truyền hình, game, anime hay tiểu thuyết. Gần đây, họ còn trở thành tâm điểm trong các bộ phim Taiga nổi tiếng như "Sanada Maru" hay "Fūrin Kazan".
Bài viết này sẽ đưa bạn khám phá sâu hơn về cuộc đời và chân dung của bốn vị tướng lừng danh, đồng thời lý giải vì sao họ vẫn luôn được yêu mến qua nhiều thế hệ.
Thời Chiến Quốc ở Nhật Bản là gì? Kéo dài bao lâu và những danh tướng thời kỳ này là ai?
Thời Chiến Quốc ở Nhật Bản bắt đầu từ Chiến tranh Ōnin (năm 1467), khi các cuộc xung đột lan rộng khắp đất nước. Về thời điểm kết thúc, có nhiều ý kiến khác nhau, nhưng nhiều người cho rằng thời kỳ này kéo dài khoảng 140 năm, trải qua các sự kiện như Trận Sekigahara (năm 1600), sự thành lập Mạc phủ Edo (năm 1603), và kết thúc với Cuộc vây hãm Osaka (năm 1615).
Võ tướng thời Chiến Quốc không chỉ là những người giỏi về quân sự, mà còn là các nhà lãnh đạo xuất sắc trong cả lĩnh vực chính trị và ngoại giao. Trong số đó, những nhân vật như Takeda Shingen, Uesugi Kenshin, Sanada Yukimura và Date Masamune – những người được đề cập trong bài viết này – cùng với Oda Nobunaga, Toyotomi Hideyoshi và Tokugawa Ieyasu, đều được biết đến như những danh tướng kiệt xuất và vẫn luôn được hậu thế nhắc tên.
Takeda Shingen: "Con Hổ xứ Kai" của thời Chiến Quốc
Takeda Shingen, vị tướng lừng danh thời Chiến Quốc, được biết đến rộng rãi với lá cờ chiến trận mang khẩu hiệu “Phong Lâm Hỏa Sơn” (風林火山). Ông được đánh giá là một trong những chiến lược gia kiệt xuất nhất trong thời đại này. Hãy cùng khám phá sức hút của Takeda Shingen thông qua cuộc đời, những trận chiến nổi bật, các cuộc đối đầu với những đối thủ đáng gờm, cũng như gia huy và những câu nói nổi tiếng đã trở thành biểu tượng của ông.
Takeda Shingen là người như thế nào? Cuộc đời và con người của ông
Takeda Shingen (1521–1573) là một lãnh chúa thời Chiến Quốc, lấy tỉnh Kai (nay là tỉnh Yamanashi) làm căn cứ. Ông được biết đến với biệt danh “Hổ vùng Kai,” biệt danh này xuất phát từ lòng dũng cảm và khả năng chiến lược xuất sắc của ông. Sau khi trục xuất cha mình là Nobutora và kế vị, ông đã mở rộng lãnh thổ về các khu vực Shinano, Kōzuke và Suruga. Đặc biệt trong cuộc xâm chiếm Shinano, ông đã chiếm giữ các vùng Ogasawara và Suwa, tiến gần hơn đến việc thống nhất Shinano. Bên cạnh đó, Takeda Shingen còn nổi bật với các chiến lược ngoại giao khéo léo, như việc thành lập "liên minh ba nước" với gia tộc Imagawa và Hojo . Về mặt hành chính dân sự, ông chú trọng cải thiện hệ thống thủy lợi, điều tiết nước và xây dựng đường xá, qua đó nâng cao sức mạnh quốc gia của Kai. Năm 1573, ông qua đời vì bệnh khi đang thực hiện chiến dịch tiến về phía tây. Người kế vị là con trai ông, Takeda Katsuyori.
Trận chiến Kawanakajima với đối thủ truyền kiếp Uesugi Kenshin
Trận chiến Kawanakajima, được biết đến là cuộc đối đầu giữa Takeda Shingen và Uesugi Kenshin, đã diễn ra 5 lần trong giai đoạn từ năm 1553 đến 1564. Trong số đó, trận chiến lần thứ tư năm 1561 là trận đánh lớn nhất, khiến hàng nghìn binh lính của cả hai bên thiệt mạng trong một cuộc giao tranh khốc liệt. Takeda Shingen đã sử dụng chiến thuật “Chim Gõ Kiến” nhằm tiến hành cuộc tập kích bất ngờ, nhưng với sự ứng biến nhanh nhạy của Uesugi Kenshin, quân chính của Takeda đã bị tấn công ngược lại một cách không ngờ tới. Trận chiến kết thúc với kết quả hòa, nhưng đã làm nổi bật sức mạnh và danh tiếng của hai vị tướng này trên toàn xứ.
Gia huy của gia tộc Takeda "Takeda-bishi"
Gia huy của gia tộc Takeda, được biết đến với tên gọi “Takeda-bishi” (武田菱), là một thiết kế hình học gồm bốn hình thoi ghép lại với nhau, còn được gọi là “Yotsuwari-bishi” (四つ割菱). Gia huy này không chỉ tượng trưng cho uy quyền của dòng họ Takeda mà còn được con cháu và các võ sĩ dưới trướng Shingen sử dụng rộng rãi sau này.
Danh ngôn của Takeda Shingen
Con người là thành trì, con người là tường thành, con người là hào sâu; lòng nhân là đồng minh, còn thù địch là kẻ thù.
Ý nghĩa: Con người chính là thành trì, là tường thành, là hào sâu để bảo vệ đất nước. Nếu đối xử với người khác bằng lòng nhân từ thì họ sẽ trở thành đồng minh, còn nếu mang ý thù địch thì sẽ trở thành kẻ thù.
Đây là câu nói của Takeda Shingen nhấn mạnh tầm quan trọng của con người, thể hiện rằng “sức mạnh con người là quan trọng nhất.” Triết lý này chính là nền tảng trong cách ông quản lý và xây dựng lãnh thổ của mình.
Uesugi Kenshin: Vị tướng kiên định với trái tim nghĩa hiệp
Mặc dù là một vị tướng, Uesugi Kenshin lại sở hữu tâm hồn như một nhà tu hành và sống coi trọng chữ “nghĩa.” Hãy cùng tìm hiểu về cuộc đời trong sạch, tinh thần tín ngưỡng và những phẩm chất thu hút nhiều người của Kenshin.
Uesugi Kenshin là người như thế nào? Cuộc đời và con người của ông
Uesugi Kenshin (1530–1578) là một lãnh chúa thời Chiến Quốc cai trị vùng Echigo (nay là tỉnh Niigata), nổi tiếng là một chiến tướng tài ba và được mệnh danh là “Con Rồng của Echigo” và “Thần chiến tranh.” Tên thật của ông là Nagao Kagetora, ông trở thành con nuôi của Uesugi Norimasa – người giữ chức Kanto Kanrei (Quan trấn thủ vùng Kanto) và đổi sang họ Uesugi. Ông đã thể hiện tài năng võ thuật qua nhiều trận đánh, trong đó nổi bật nhất là cuộc chiến tại Kawanakajima với Takeda Shingen. Với tính cách coi trọng chữ “nghĩa,” ông được đánh giá là người chính trực, luôn giữ vững lẽ phải mà không bị cuốn vào tư lợi cá nhân, điển hình như câu chuyện “gửi muối cho kẻ thù” nổi tiếng.
Giả thuyết và bí ẩn xung quanh nguyên nhân cái chết của Uesugi Kenshin
Có nhiều giả thuyết về nguyên nhân cái chết của Uesugi Kenshin, nhưng giả thuyết phổ biến nhất là ông đã qua đời năm 1578 do đột quỵ khi đang ở trong nhà vệ sinh của lâu đài Kasugayama. Kenshin không kết hôn và không để lại người kế vị rõ ràng, nên sau khi ông mất đã dẫn đến cuộc tranh giành quyền lực trong gia tộc, được biết đến với cái tên “Cuộc nổi loạn Oyakata.” Cái chết đầy bí ẩn của ông cùng với những điều chưa được giải đáp đã thu hút sự quan tâm lớn của các thế hệ sau.
Gia huy của gia tộc Uesugi "Tre và chim sẻ"
Gia huy nổi tiếng nhất của gia tộc Uesugi là biểu tượng “Tre và chim sẻ”. Thiết kế kết hợp giữa lá tre và hai chú chim sẻ này được sử dụng như biểu tượng đại diện cho gia tộc Uesugi. Ngoài ra, lá cờ cá nhân của Kenshin nổi tiếng với chữ “毘” (Bi) được viết to, tượng trưng cho tín ngưỡng của ông đối với vị thần Bishamonten — vị thần bảo hộ chiến tranh mà ông hết lòng tin tưởng.
Danh ngôn của Uesugi Kenshin
Người chỉ mong giữ lấy sự sống thì sẽ chết, người sẵn sàng đón nhận cái chết thì sẽ sống
Ý nghĩa: Người chỉ mong muốn được sống thì sẽ chết, còn người đã sẵn sàng đối mặt với cái chết thì mới có thể thực sự sống.
Người ta nói rằng Kenshin chỉ thua trận đúng hai lần trong đời, có thể bởi vì ông luôn chiến đấu với tâm thế sẵn sàng hy sinh đến cùng. Câu nói này cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc dốc hết sức, hết lòng với mọi việc – như câu thành ngữ “làm với tinh thần sẵn sàng chết vì việc đó.”
Sanada Yukimura (tên thật: Sanada Nobushige): Người lính vĩ đại nhất Nhật Bản
Sanada Yukimura, người đã một lần nữa thu hút sự chú ý qua bộ phim lịch sử “Sanada Maru”, được coi là vị anh hùng cuối cùng của thời kỳ Chiến quốc với sự kết hợp giữa trí tuệ và lòng trung thành. Hãy cùng tìm hiểu về cuộc đời đầy biến động và những trận chiến huyền thoại của ông.
Sanada Yukimura là người như thế nào? Cuộc đời và tính cách của vị tướng trong "Sanada Maru"
Sanada Yukimura (tên thật: Sanada Nobushige, 1567–1615) là một vị võ tướng hoạt động từ cuối thời Chiến Quốc đến đầu thời Edo. Ông được gọi là "người lính vĩ đại nhất của Nhật Bản" vì lòng dũng cảm của ông trong "Cuộc vây hãm Osaka". Trong trận Sekigahara, ông thuộc phe Tây quân, sau khi thất bại đã lui về ẩn cư tại Kudoyama dưới chân núi Koya. Tuy nhiên, vào “Chiến dịch mùa đông Osaka (1614),” ông đã quay lại chiến trường sau 14 năm dưới danh nghĩa ủng hộ gia tộc Toyotomi. Năm tiếp theo, trong chiến dịch mùa hè, ông đã có màn tấn công gần căn cứ chính của Tokugawa Ieyasu nhưng đã hy sinh trên chiến trường. Cuộc đời của ông cũng được khắc họa trong bộ phim truyền hình lịch sử của đài NHK “Sanada Maru,” gây xúc động mạnh mẽ với nhiều người.
Tại sao Sanada Yukimura lại mặc "Giáp màu đỏ (Akazonae)"?
“Akazonae” (赤備え) là bộ giáp toàn thân màu đỏ, được sử dụng nhằm tăng khả năng nhận diện trên chiến trường, củng cố sự đoàn kết và tăng cường tinh thần chiến đấu của quân lính. Ban đầu, chiến thuật này được đội quân của Takeda Shingen áp dụng, và Sanada Yukimura cũng kế thừa truyền thống này. Trên chiến trường, trang phục màu đỏ không chỉ giúp dễ dàng nhận diện mà còn tạo ra hiệu ứng gây sợ hãi đối với kẻ thù, mang lại hiệu quả rất lớn.
Gia huy của gia tộc Sanada "Rokumonsen"
Gia huy của gia tộc Sanada là “Rokumonsen - Sáu đồng xu”. Biểu tượng này bắt nguồn từ tín ngưỡng Phật giáo, tượng trưng cho sáu đồng tiền làm lộ phí để vượt qua sông Tam Đồ – con sông ngăn cách thế giới người sống và người chết. Đối với các võ sĩ đạo, đây là biểu hiện cho tinh thần luôn sẵn sàng đối mặt với cái chết khi ra trận. Trên chiến trường, gia huy này thường được giương cao trên cờ hiệu hoặc giáp trụ, như một tuyên ngôn về lòng quyết tử của họ.
Danh ngôn của Sanada Yukimura
Dù quân phía Đông có đông đến cả triệu, nhưng chẳng có lấy một người đàn ông đúng nghĩa.
Ý nghĩa: Quân đội phía Đông (tức phe Tokugawa) tuy rất đông, nhưng không có lấy một ai xứng đáng được gọi là "nam nhi thực thụ".
Câu nói này thể hiện rằng sức mạnh thật sự không nằm ở số lượng, mà ở ý chí, lòng quả cảm và tinh thần chiến đấu. Đây được cho là điều mà Sanada Yukimura đã nói trong Cuộc vây hãm Osaka. Nó phản ánh khí chất kiên cường và niềm kiêu hãnh của một võ sĩ đạo – một biểu tượng rõ nét của con người Yukimura, người đã chiến đấu đến hơi thở cuối cùng mà không khuất phục.
Date Masamune: Truyền thuyết về Độc Nhãn Long
Với tài thao lược xuất chúng, chiến thuật sắc bén cùng phong cách sống mang đậm mỹ học cá nhân, Date Masamune là một nhân vật nổi bật trong thời Chiến Quốc. Bên cạnh đó, ông còn để lại nhiều giai thoại thú vị xoay quanh ẩm thực và đời sống thường nhật. Hãy cùng khám phá chân dung đa chiều của Masamune.
Date Masamune là người như thế nào? Cuộc đời và chân dung của ông
Date Masamune (1567–1636) là một võ tướng hoạt động từ thời Chiến Quốc đến đầu thời Edo, được biết đến rộng rãi với vai trò là lãnh chúa đầu tiên của phiên Sendai. Ông tiếp quản gia tộc khi mới 18 tuổi và nhanh chóng bình định toàn vùng Ōshū (miền Đông Bắc Nhật Bản). Trong thời đại của các nhân vật quyền lực như Toyotomi Hideyoshi và Tokugawa Ieyasu, Date Masamune đã khéo léo sinh tồn và xây dựng nền tảng vững chắc tại đất Sendai. Không chỉ nổi bật trên chiến trường, ông còn được biết đến là người có tầm nhìn quốc tế khi phái Hasekura Tsunenaga sang Tây Ban Nha để giao lưu và thiết lập quan hệ. Với biệt danh “Độc nhãn long Masamune”, ông là một nhân vật được nhiều người yêu mến và khâm phục.
Vì sao Date Masamune lại bị mất một mắt?
Người ta cho rằng Date Masamune bị mất thị lực mắt phải do mắc bệnh đậu mùa khi còn nhỏ. Vì khuyết tật này, nhiều người lo ngại về tương lai với tư cách một võ sĩ của ông. Tuy nhiên, Date Masamune đã vượt qua trở ngại đó, biến điểm yếu thành sức mạnh và trở nên nổi tiếng với biệt danh “Độc nhãn long” – vị võ tướng chỉ có một mắt.
Gia huy của gia tộc Date Masamune "Tre và chim sẻ"
Gia huy nổi tiếng nhất của Date Masamune là hình ảnh “cây tre và chim sẻ.” Ban đầu đây là biểu tượng của dòng họ Fujiwara Kanjūji, và vào thời Muromachi, gia huy này được ban tặng cho dòng họ Uesugi, từng giữ chức Kanto Kanrei. Việc Date Masamune sử dụng hình ảnh “cây tre và chim sẻ” nhằm thể hiện và củng cố mối quan hệ gắn bó với dòng họ Uesugi, vốn có nguồn gốc từ Fujiwara.
Danh ngôn của Date Masamune
Nếu nghĩ rằng mình chỉ là khách đến thế gian này, thì sẽ chẳng có gì là khổ đau cả
Ý nghĩa: Con người chỉ là “khách” tạm thời đến thế gian này, nên dù gặp bao nhiêu đau khổ hay khó khăn cũng không phải điều to tát.
Chính vì đã sống sót qua thời loạn lạc dù mất đi mắt phải, nên Date Masamune có lẽ đã nhận ra rằng “khó khăn và thử thách chỉ là những chặng đường tạm thời”. Đây được biết đến như một bài học quý giá còn phù hợp với cuộc sống ngày nay.
Các món ăn do Date Masamune nghĩ ra
Date Masamune rất quan tâm đến ẩm thực và văn hóa ẩm thực, đồng thời ông cũng nỗ lực cải tiến các loại thực phẩm bảo quản và lương thực quân đội. Trong số đó, mặc dù không có tư liệu rõ ràng chứng minh ông là người sáng tạo ra “zunda mochi” hay “miso Sendai”, nhưng những món này được cho là đã trở nên phổ biến trong thời đại của ông. Ông cũng đã xây dựng hệ thống sản xuất miso quy mô lớn, đặt nền móng cho văn hóa ẩm thực của Sendai.
Những vị danh tướng đã tô điểm cho thời kỳ Chiến Quốc. Việc họ thường xuyên xuất hiện trong các bộ phim truyền hình lịch sử, game, manga và vẫn được nhắc đến cho đến nay, có lẽ bởi cuộc đời đầy kịch tính và giá trị vượt thời gian mà họ truyền tải đã gây được sự đồng cảm sâu sắc với nhiều người. Qua bài viết này, hy vọng bạn có thể cảm nhận được chiều sâu lịch sử và sức hút nhân văn của họ.
Comments