Khi đi dạo trên các con phố ở Nhật Bản, đôi khi bạn sẽ bất chợt bị thu hút bởi thứ gì đó dưới chân mình. Đó không chỉ là những chiếc nắp hố đơn thuần, mà là những chiếc nắp hố có thiết kế rực rỡ và độc đáo. Trước đây, nắp hố từng là thứ không mấy nổi bật, nhưng hiện nay chúng đã được lắp đặt khắp nơi trên cả nước dưới dạng “nắp hố địa phương” và trở thành “điểm tham quan” thu hút du khách trong và ngoài nước Nhật. Bạn có biết vì sao chúng lại được chú ý đến như vậy và khiến nhiều người say mê? Bài viết này sẽ giới thiệu từ kiến thức cơ bản về nắp hố, sức hấp dẫn của nắp hố địa phương, cho đến niềm vui khi dạo quanh và sưu tầm ảnh nắp hố.

Nắp hố là gì? Vai trò và bí mật về hình dạng của chúng

Vai trò của nắp hố

Những chiếc hố mà ta thường thấy trên đường phố, ước tính có khoảng 15 triệu cái trên khắp Nhật Bản. Bạn có biết vai trò của những chiếc hố này không? Đúng như tên gọi "manhole", đây là các “lối để người đi vào”. Chúng được lắp đặt như một lối vào để kiểm tra các hệ thống dưới lòng đất như cấp thoát nước, khí đốt, điện và cáp viễn thông. Để duy trì cuộc sống của chúng ta một cách an toàn và vệ sinh, nắp hố đóng một vai trò cực kỳ quan trọng.

Tại sao nắp hố có hình tròn?

Hầu hết các nắp hố đều có hình tròn, và điều này không phải ngẫu nhiên mà có lý do rõ ràng. Nếu như khi xe hơi hay xe đạp đi qua, nắp bị lệch và rơi vào trong thì sẽ rất nguy hiểm. Tuy nhiên, với nắp hình tròn, vì đường kính của nắp luôn lớn hơn miệng lỗ nên nó sẽ không bao giờ rơi xuống bất kể hướng đặt thế nào. Ngược lại, với nắp hình vuông, do có các cạnh ngắn hơn đường chéo, nếu lệch theo đường chéo thì nắp có thể rơi xuống. Vì lý do an toàn, việc sử dụng hình tròn là rất quan trọng.

Ngoài ra, các họa tiết gồ ghề trên bề mặt nắp hố có tác dụng chống trượt. Vào những ngày mưa, để không bị trơn trượt, người ta thiết kế bề mặt có độ gồ ghề vừa đủ: nếu quá nhỏ thì dễ trơn, nếu quá lớn thì người đi bộ dễ vấp ngã. Điều này thể hiện tinh thần “monozukuri” (tinh thần tỉ mỉ) của Nhật Bản – luôn theo đuổi cả sự an toàn lẫn tính thẩm mỹ.

Câu chuyện ra đời của nắp hố có thiết kế

Vì sao những chiếc nắp hố vốn không mấy nổi bật lại thu hút sự chú ý của nhiều người trong và ngoài nước như hiện nay? Chìa khóa nằm ở “nắp hố địa phương” được thiết kế riêng cho từng khu vực. Hơn 40 năm trước, như một phần của chiến lược tuyên truyền cho hệ thống thoát nước, Bộ Xây dựng Nhật Bản khi đó đã kêu gọi các chính quyền địa phương trên cả nước lắp đặt “nắp hố có thiết kế”. Mục đích là để thay đổi hình ảnh tiêu cực của hệ thống thoát nước và khiến người dân quan tâm hơn đến lĩnh vực này. Đây chính là khởi đầu cho sự lan rộng của nắp hố địa phương. Hiện nay, số lượng mẫu thiết kế nắp hố ước tính lên đến khoảng 12.000 loại.

Các loại nắp hố thiết kế

Nắp hố địa phương là những chiếc nắp hố được thiết kế phản ánh đặc trưng và văn hóa của từng vùng. Sự đa dạng phong phú này khiến mỗi nơi đến đều là một khám phá mới, đồng thời cũng là dịp để người dân địa phương cảm thấy tự hào về quê hương của mình.

• Các sản phẩm đặc sản: Cam quýt từ thành phố Arita, tỉnh Wakayama, táo từ thành phố Nagano, tỉnh Nagano, cá ngừ từ thành phố Yaizu, tỉnh Shizuoka, Himi Kanba từ thành phố Himi, tỉnh Toyama, cá Fugu từ thành phố Shimonoseki, tỉnh Yamaguchi
• Các tòa nhà lịch sử, di tích lịch sử, lâu đài, v.v.: Lâu đài Himeji ở thành phố Himeji, tỉnh Hyogo, Tháp đồng hồ Sapporo ở thành phố Sapporo, Hokkaido, Ngọn hải đăng Sakata cũ ở thành phố Sakata, tỉnh Yamagata, Tháp ở thị trấn Ikaraga, tỉnh Nara, v.v.
• Đồ thủ công truyền thống: các tác phẩm Shogi từ thành phố Tendo, tỉnh Yamagata, Matsumoto Temari từ thành phố Matsumoto, tỉnh Nagano, Echizen washi từ thành phố Echizen, tỉnh Fukui, hoa văn Satsuma Kiriko từ thành phố Kagoshima, tỉnh Kagoshima, v.v.
• Lễ hội và sự kiện truyền thống: Lễ hội Nebuta ở thành phố Aomori, Lễ hội Akita Kanto ở thành phố Akita, Lễ hội Shonan Hiratsuka Tanabata ở thành phố Hiratsuka, Lễ hội đèn lồng ở thành phố Yamaguchi, tỉnh Yamaguchi
• Nhân vật Yuru và nhân vật địa phương: Fuka-chan từ thành phố Fukaya, tỉnh Saitama, Sanomaru từ thành phố Sano, tỉnh Tochigi, v.v.
• Phong cảnh và thiên nhiên: Núi Phú Sĩ vào đầu mùa hè ở thị trấn Fujikawaguchiko, tỉnh Yamanashi, hoa anh đào ở thành phố Mukohi, tỉnh Kyoto, Mejiro ở thị trấn Saka, tỉnh Hiroshima, hoa tử đằng Achi ở thành phố Kurashiki, tỉnh Okayama, v.v.
• Khác: Ninja ở thành phố Iga, tỉnh Mie, Sân vận động Hanshin Koshien ở thành phố Nishinomiya, tỉnh Hyogo, Momotaro ở thành phố Okayama, tỉnh Okayama, thành phố Hiroshima, tỉnh Hiroshima ở Orizuru, tỉnh Nagasaki, thành phố Nagasaki Meganebashi, v.v.

Nắp hố thiết kế ở thành phố Himeji, tỉnh Hyogo

• Nắp hố thiết kế hình “Lâu đài Himeji” – di sản văn hóa thế giới đầu tiên của Nhật Bản được công nhận.
• Vị trí lắp đặt: Có 12 chiếc được lắp dọc theo tuyến đường từ ga JR Himeji đến Lâu đài Himeji.
• Địa điểm nhận thẻ nắp hố: Trung tâm thông tin du lịch thành phố Himeji, địa chỉ: 210-2 Ekimae-chō, thành phố Himeji (phía tây bắc khu concourse trung tâm ga JR Himeji)
• Xem thêm: https://www.city.himeji.lg.jp/kurashi/0000000319.html

Nắp hố thiết kế ở thành phố Iga, tỉnh Mie

• Được thiết kế với hình ảnh 3 ninja Iga cùng với loài hoa biểu trưng của thành phố là hoa lily rừng “Sasayuri”, loài cây biểu trưng là thông đỏ “Akamatsu”, và loài chim biểu trưng là chim trĩ “Kiji”.
• Vị trí lắp đặt: Trên vỉa hè gần đồn cảnh sát Yume-ga-oka, Sở cảnh sát Iga (phía tây nam đồn cảnh sát), gần địa chỉ 1-1-4 Yume-ga-oka, thành phố Iga.
• Địa điểm nhận thẻ nắp hố: Bộ phận cấp thoát nước thành phố Iga (Trung tâm dịch vụ khách hàng cấp thoát nước thành phố Iga), địa chỉ: 7-4-4 Yume-ga-oka, thành phố Iga
• Xem thêm: https://www.city.iga.lg.jp/0000004701.html

Hợp tác với anime và các nhân vật nổi tiếng

Gần đây, đặc biệt được chú ý là các nắp hố hợp tác với nhân vật nổi tiếng trong anime hay manga. Những nắp hố này được lắp đặt ở các khu vực gắn liền với bối cảnh của tác phẩm hoặc có liên quan đến nội dung, nên hoạt động tìm kiếm nắp hố như một phần của “hành trình thánh địa” cũng rất phổ biến. Riêng tại Tokyo, có rất nhiều nắp hố nổi bật như: “Pretty Guardian Sailor Moon” ở quận Minato, “Cinnamoroll” ở quận Shinagawa, “Mobile Suit Gundam” ở thành phố Inagi, “Hello Kitty” ở thành phố Tama… Những chiếc nắp hố "Pokémon" cũng rất được yêu thích và đã được lắp đặt trên khắp cả nước.

Cách tận hưởng các chuyến tham quan nắp hố ~Thu thập thẻ nắp hố~

Để hành trình khám phá nắp hố thiết kế trở nên thú vị hơn, không thể thiếu thẻ nắp hố. Đây là bộ sưu tập thẻ được giới thiệu và giám sát bởi Nền tảng truyền thông hệ thống thoát nước (GKP), giới thiệu các nắp hố địa phương trên toàn quốc. Từ khi phát hành loạt thẻ đầu tiên vào năm 2016, sự yêu thích không ngừng tăng lên. Tính đến tháng 6 năm 2025, khoảng 737 chính quyền địa phương trên cả nước đã tham gia và hơn 1.151 loại thẻ đã được phát hành.

Nội dung thẻ:

• Mặt trước: Hình ảnh màu của nắp hố và tọa độ vĩ độ - kinh độ.
• Mặt sau: Giới thiệu nguồn gốc thiết kế, hình ảnh liên quan, năm bắt đầu lắp đặt nắp hố, địa điểm phát thẻ, v.v.

Làm thế nào để được nhận thẻ:

• Mỗi thiết kế chỉ được phát tại một địa điểm duy nhất. Nơi phát thẻ nắp hố do từng chính quyền địa phương quy định như: trụ sở thành phố, trung tâm thông tin du lịch, cơ sở liên quan đến hệ thống thoát nước... Không có hình thức phát qua bưu điện hay trực tuyến.

【Minato-ku, Tokyo】Hành trình tìm kiếm nắp hố thiết kế “Pretty Guardian Sailor Moon” – đầu tiên tại Nhật Bản

Trong số vô vàn thiết kế nắp hố độc đáo, hãy cùng khám phá hành trình tìm kiếm nắp hố thiết kế “Pretty Guardian Sailor Moon” ở quận Minato – nơi không chỉ người Nhật mà cả du khách quốc tế đều yêu thích!

Tác phẩm nổi tiếng toàn cầu “Pretty Guardian Salor Moon” có nắp hố thiết kế được lắp đặt lần đầu tiên tại 5 địa điểm trong quận Minato. Quận Minato cũng chính là bối cảnh chính của tác phẩm, nơi nhân vật chính Tsukino Usagi (Sailor Moon) và các đồng đội sinh sống, với các địa danh quen thuộc như Azabu Jūban, Tháp Tokyo, Công viên Shiba,… đều xuất hiện trong truyện. Hãy thử đến tham quan quận Minato và tìm những chiếc nắp hố này nhé!

Gợi ý lộ trình tham quan do biên tập viên FUN! JAPAN đề xuất

🚃 【Bằng phương tiện giao thông công cộng】Thời gian cần thiết: Khoảng 1 giờ 30 phút

Hành trình bắt đầu từ cửa Tây ga JR Tamachi hoặc ga Mita tuyến Toei Asakusa/Toei Mita. Đi bộ 5 phút sẽ đến Trung tâm thông tin du lịch quận Minato (Fuda-no-tsuji Square). Trước tiên, hãy nhận bản đồ nắp hố thiết kế và thẻ nắp hố tại đây! (Có bản đồ bằng tiếng Anh, Trung giản thể, Trung phồn thể và Hàn Quốc)

Thẻ nắp hố với hình ảnh Sailor Moon & Tuxedo Mask. Thiết kế chỉ có một loại và trùng với bản phát hành từ tháng 4 năm 2024.

•  Địa điểm phát thẻ: Trung tâm thông tin du lịch quận Minato (Fuda-no-tsuji Square), địa chỉ: 5-36-4 Shiba
• *Chỉ được phân phối tại Trung tâm Thông tin Du lịch Phường Minato ở Quảng trường Tsuji (Shiba 5-36-4)
• Thời gian: 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều * Bán hàng lưu niệm đến 4:30 chiều
• Mở cửa quanh năm  (trừ thời điểm Tết dương lịch)
• Phương thức phát: mỗi người chỉ được nhận 1 thẻ, miễn phí *Xin lưu ý rằng chúng tôi không chấp nhận nhận thay, đặt trước hoặc gửi qua bưu điện.
• Vui lòng kiểm tra tình trạng hàng tồn kho trên trang web của Phường Minato.

5 phút đi bộ từ Quảng trường Fuda-no-tsuji. Bạn có thể nhìn thấy lối vào của phố mua sắm Keio Nakadori. Có rất nhiều người cả ngày lẫn đêm, vì vậy hãy cẩn thận vì bạn có thể vô tình bỏ qua nó! Hố ga đầu tiên được lắp đặt ở lối vào.

★ (5) 5 Sailor Guardians (màu vàng chanh) – Cổng vào khu mua sắm Keio Naka-dori

Địa điểm: Lối vào phố mua sắm Keio Naka-dori (phía trước địa chỉ Shiba 5-20)

Đây là địa điểm nổi tiếng gắn liền với sự xuất hiện của Aino Minako (Thủy thủ sao Kim), nhân vật chính trong tác phẩm Codename: Sailor V của tác giả Takeuchi Naoko – được sáng tác trước “Pretty Guardian Sailor Moon". Nắp hố có nền màu vàng – màu tượng trưng cho Thủy thủ sao Kim.

Tiếp theo, từ ga Mita (tàu điện ngầm tuyến Toei Mita), bạn đi tàu 3 phút đến ga Onarimon. Ra khỏi cửa soát vé A1 phía hướng Tòa thị chính Minato và Tháp Tokyo, đi bộ 1 phút sẽ đến nắp hố thứ hai. Đây là khu vực yên tĩnh, ít người qua lại, nằm trước thư viện Minato. Bạn còn có thể nhìn thấy Tháp Tokyo ở phía xa cùng với nắp hố.

★ (2) 5 Sailor Guardians (màu xanh dương)

Địa điểm: Gần Công viên Shiba (trước Thư viện Minato) (Shiba Koen 3-2-25)

Trường trung học Shiba Koen nơi Aino Minako (Thủy thủ sao Kim) – thủ lĩnh của 4 Sailor Guardians theo học được đặt gần công viên Shiba. Nắp hố có nền màu xanh dương – màu đại diện cho Thủy thủ sao Thủy.

Tiếp theo, đi bộ khoảng 10 phút đến trước trạm cấp nước Shiba. Quay lưng lại đường Hibiya, đi thẳng rồi rẽ trái ở ngã tư Shiba Koen 3-chome. Qua cầu vượt ở Nishi-Shimbashi 3-chome, tiếp tục đi theo hướng ga Kamiyacho. Rẽ trái ở giao lộ Shibagakuen-shita, đi lên dốc Kiridoushi và sẽ đến nơi. Nắp hố thứ ba được lắp đặt giữa Đại sứ quán Hà Lan tại Nhật và trạm cấp nước Shiba. Đây là địa điểm yên tĩnh hơn và gần Tháp Tokyo hơn, là nơi lý tưởng để chụp hình cùng cả nắp hố và tháp.

★ (4) 5 Sailor Guardians (màu xanh lá non) – Gần Tháp Tokyo (trước trạm cấp nước Shiba)

Địa điểm: Trước Trạm nước Shiba (Shiba Koen 3-6-7)

Tháp Tokyo xuất hiện nhiều lần trong tác phẩm, là phông nền và cũng là chiến trường của các nhân vật. Đây còn là nơi hé lộ thân phận công chúa mặt trăng của Usagi và sự xuất hiện của Legendary Silver Crystal. Nắp hố này có nền màu xanh lá – màu đại diện cho Thủy thủ sao Mộc.

Quay lại nửa đoạn đường, đi bộ khoảng 5 phút đến ga Kamiyacho (Tokyo Metro). Sau đó đi tàu đến ga Roppongi, ra cửa số 3 và đi dọc đại lộ Gaien Higashi hướng về ngã tư Roppongi. Sau khi rẽ phải tại ngã tư Roppongi 5-chome, bạn sẽ thấy nắp hố thứ tư nằm trước trường tiểu học & mẫu giáo Toyo Eiwa Jogakuin. (Khoảng 7 phút đi bộ)

★ (3) Usagi, Ami, Rei, Makoto và Minako

Địa điểm: Trước Trường Tiểu học và Trường Mẫu giáo Toyo Eiwa Jogakuin (Roppongi 5-6-14)

Trường trung học Toyo Eiwa được cho là nguyên mẫu của "T.A. Private Girls’ Academy" – nơi Hino Rei (Sailor Mars) theo học. Nắp hố có nền màu đỏ – màu đại diện cho Thủy thủ sao Hỏa.

Từ đây, đi bộ khoảng 10 phút đến điểm cuối cùng – khu phố mua sắm Azabu Juban. Đây là con đường yên tĩnh với các cơ sở như Bảo tàng Nghệ thuật Roppongi và Đại sứ quán Singapore. Xuống dốc Torii và đi về phía ga Azabu Juban. Nắp hố cuối cùng được lắp đặt gần cửa số 4 của ga tàu điện ngầm Azabu Juban, ngay trước cổng vào khu mua sắm Azabu Juban.

★ (1) Thủy thủ mặt trăng & Tuxedo Mask

Địa điểm: Lối vào phố mua sắm Azabu Juban (Đại lộ Azabu Juban 2-1)

Đây là nơi định mệnh đưa Usagi Tsukino (Sailor Moon) và Mamoru Chiba (Tuxedo Mask) gặp lại nhau. Vì Usagi và các chiến binh sống quanh khu Azabu Juban, nơi này có nhiều địa điểm xuất hiện trong tác phẩm, bao gồm cả các cửa hàng yêu thích của tác giả Takeuchi Naoko. Kết thúc chuyến đi, bạn có thể nghỉ ngơi và mua sắm tại khu phố này.

• Lộ trình đi bộ + tàu điện ngầm: Khoảng 1 giờ 30 phút
• Đi bộ hoàn toàn: Thời gian cần thiết khoảng 2 giờ 30 phút
• Sử dụng xe đạp: Có dịch vụ cho thuê xe đạp tại quận Minato
• *Để sử dụng dịch vụ cho thuê xe đạp, bạn cần đăng ký làm thành viên hoặc mua vé một ngày.

Bạn có muốn bắt đầu hành trình đi tìm những chiếc nắp hố thiết kế đặc biệt? Chắc chắn bạn sẽ khám phá ra nhiều điều thú vị và bất ngờ!

Nguồn: Trang chủ quận Minato: “Nơi đặt nắp hố thiết kế Sailor Moon – đầu tiên tại Nhật”

Tham khảo: Cục thoát nước thành phố Tokyo HP: https://www.gesui.metro.tokyo.lg.jp/

GKP Sewerage Platform: https://www.gk-p.jp/mc-qa/

Nắp hố – Thiết kế ý nghĩa thể hiện văn hóa và lịch sử Nhật Bản, tác giả Ishii Hidetoshi, Minerva Shobo, 10/09/2015

Bí mật dưới lòng đất qua tranh và ảnh: Hệ thống cấp thoát nước, điện, gas, mạng lưới thông tin, Asunaro Shobo, 30/11/2014

Bách khoa toàn thư về nắp hố – khu vực Tây Nhật Bản, Suzuki Publishing, 25/03/2020